Δύο φορές θα υπάρξει υπέρ-Σελήνη το 2018 και η πρώτη θα είναι με το «καλημέρα» του νέου έτους, λίγο πριν τα χαράματα της Τρίτης, 2 Ιανουαρίου. Θα είναι το πιο μεγάλο και φωτεινό φεγγάρι όλου του 2018. Λίγο μετά, το βράδυ της Τετάρτης 3 Ιανουαρίου θα κορυφωθεί και η πρώτη βροχή διαττόντων του έτους, οι Τεταρτίδες, αλλά το δυνατό φεγγάρι σχεδόν θα τις «σβήσει».
Η σούπερ-Σελήνη (ή υπέρ-Σελήνη) θα συμβεί στις 04:24 ώρα Ελλάδας, όταν θα υπάρξει πανσέληνος, ενώ λίγο νωρίτερα, περίπου στις 11 το βράδυ της 1ης Ιανουαρίου, το φεγγάρι θα έχει βρεθεί στην κοντινότερη απόστασή του από τη Γη (περίπου στα 356.600 χιλιόμετρα). Κάτι ανάλογο θα συμβεί μόνο άλλη μια φορά μέσα στο 2018, στις 30 Ιανουαρίου, ενώ είχε προηγηθεί η υπερ-σελήνη της 3ης Δεκεμβρίου.
Ο Ιανουάριος θα έχει και μια δεύτερη πανσέληνο. Μάλιστα η επόμενη πανσέληνος της 31ης Ιανουαρίου θα συνδυασθεί με μια ολική έκλειψη της Σελήνης. Θα έχει προηγηθεί στις 30 Ιανουαρίου, περίπου στις 12 το μεσημέρι ώρα Ελλάδας, άλλη μια σούπερ-Σελήνη, με το φεγγάρι σε απόσταση 359.000 χιλιομέτρων από τη Γη.
Η Σελήνη ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά και η απόστασή της από τον πλανήτη μας δεν είναι σταθερή. Έτσι, τόσο το κοντινότερο σημείο της (περίγειο), όσο και το πιο μακρινό (απόγειο), εμφανίζουν αυξομειώσεις από μήνα σε μήνα. Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης (περίπου 383.000 χιλιόμετρα σύμφωνα με τη NASA) αυξάνεται κατά περίπου 5% στο απόγειο και μειώνεται κατά 5% στο περίγειο.
Ο όρος υπέρ-Σελήνη ή σούπερ-Σελήνη, που σημαίνει ότι η πανσέληνος συμπίπτει με το περίγειο, δεν είναι επιστημονικός, αλλά δημιουργήθηκε το 1979 από τον αστρολόγο Ρίτσαρντ Νόλε. Έχει υιοθετηθεί επίσης από μερικούς ο όρος μικρο-Σελήνη ή μίνι-Σελήνη, όταν η πανσέληνος συμπίπτει με το απόγειο. Για να υπάρχει σούπερ-Σελήνη, το φεγγάρι πρέπει να απέχει λιγότερα από 360.000 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης.
Τεταρτίδες
Όπως κάθε χρονιά, το νέο αστρονομικό έτος ξεκινά με μια βροχή διαττόντων αστέρων, τις Τεταρτίδες (Quadrantids), που διαρκούν από τις 22 Δεκεμβρίου έως τις 17 Ιανουαρίου και φέτος θα κορυφωθούν νωρίς το βράδυ της Τετάρτης 3 Ιανουαρίου (περί τις 23:00 ώρα Ελλάδας) έως τα χαράματα της Πέμπτης. Όμως η πανσέληνος -και μάλιστα υπέρ-Σελήνη- που θα έχει προηγηθεί, θα «σβήσει» με τη λάμψη της τα περισσότερα μετέωρα από τον νυχτερινό ουρανό.
Οι Τεταρτίδες είναι καλύτερα ορατές στα πιο βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ιδίως σε κατεύθυνση βορειανατολική στον ουρανό. Εμφανίζουν στο αποκορύφωμά τους έως 40 μετέωρα την ώρα, που εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα άνω των 40 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο, ενώ έχουν αναφερθεί έως και 120 μετέωρα κάποιες χρονιές. Λόγω της υπέρ-Σελήνης στις αρχές Ιανουαρίου, τα ορατά μετέωρα αναμένεται να μην ξεπεράσουν τα δέκα έως 25 ανά ώρα και αυτό μόνο σε περιοχές με σκοτεινό ουρανό χωρίς αστική φωτορύπανση.
Είναι μια βροχή διαττόντων λιγότερο γνωστή από άλλες όπως των Λεοντιδών, των Ωριωνιδών και των Διδυμίδων, καθώς τα μετέωρά της είναι πιο αχνά, αλλά συχνά φωτίζουν τον ουρανό με ασυνήθιστα γιγάντιες «ουρές».
Η συγκεκριμένη βροχή από «πεφταστέρια» έχει πάρει το όνομά της από έναν αχνό αστερισμό (Quadrans Muralis ή Επιτοίχιος Τετράς – ήταν ένα αρχαίο αστρονομικό εργαλείο πριν την εφεύρεση του τηλεσκοπίου), τον οποίο είχε ανακαλύψει ο Γάλλος αστρονόμος Ζερόμ Λαλάντ το 1795, αλλά δεν υπάρχει πια.
Σήμερα η πηγή προέλευσης των μετεώρων φαίνεται να είναι ο αστερισμός του Βοώτη, στον οποίο η Επιτοίχιος Τετράς ενσωματώθηκε το 1922, όταν η Διεθνής Αστρονομική Ένωση προσδιόρισε τους 88 αστερισμούς που υπάρχουν σήμερα.
Οι αστρονόμοι δεν είναι ακόμη σίγουροι ποιός ήταν ο διερχόμενος κομήτης, ο οποίος άφησε πίσω του την ουρά σκόνης και σωματιδίων, που μετατρέπονται σε μετέωρα κάθε φορά που η Γη διασταυρώνεται με την τροχιά τους. Είναι πιθανό να πρόκειται για τον αστεροειδή «2003 ΕΗ1» διαμέτρου περίπου δύο χιλιομέτρων, που αποτελεί απομεινάρι ενός πρώην κομήτη, του C/1490 Y1. Ο αστεροειδής επίσημα ανακαλύφθηκε το 2003, αλλά τον μητρικό κομήτη είχαν παρατηρήσει πρώτοι οι Κινέζοι, Ιάπωνες και Κορεάτες αστρονόμοι ήδη από τον 15ο αιώνα.
Οι πρώτες παρατηρήσεις των διαττόντων Τεταρτιδών στην Ευρώπη έγιναν από το Αστεροσκοπείο των Βρυξελλών το 1825.
πηγή: http://www.amna.gr/home/article/217664/Me-mia-souper-Selini-kai-tous-diattontes-Tetartides-xekina-to-2018
Ένας αστεροειδής με μέγεθος λεωφορείου πέρασε ξυστά από τη Γη! Οι επιστήμονες της NASA ανακάλυψαν τον αστεροειδή μόλις τη μέρα των Χριστουγέννων και μετά από τρεις μέρες πέρασε ανάμεσα από τη Γη και τη Σελήνη. Αν έπεφτε όμως στη Γη, ελάχιστα πράγματα θα μπορούσε να κάνει κανείς με τόσο μικρό χρονικό περιθώριο.
Επρόκειτο για τον 52ο αστεροειδή που εντοπίσθηκε φέτος να περνάει ανάμεσα στον πλανήτη μας και στο φεγγάρι. Η προηγούμενη φορά που είχε γίνει κάτι τέτοιο, ήταν στις 21 Νοεμβρίου, όταν δύο αστεροειδείς είχαν περάσει ανάμεσα στη Γη και στο δορυφόρο της σε διάστημα μισής ώρας ο ένας από τον άλλο.
Ο διαστημικός βράχος «2017 ΥΖ4» είχε διάμετρο επτά έως 15 μέτρων και πέρασε σε απόσταση περίπου 224.000 χιλιομέτρων από τη Γη, κινούμενος με ταχύτητα 34.000 χιλιομέτρων την ώρα. Η μέση απόσταση Γης-Σελήνης είναι περίπου 384.400 χιλιόμετρα. Εντός του 2017 η NASA ανακάλυψε σχεδόν 2.000 νέους αστεροειδείς που πλησιάζουν σε απόσταση μικρότερη των δέκα εκατομμυρίων χιλιομέτρων και θεωρούνται έτσι «αντικείμενο κοντινό στη Γη» (Near-Earth Object-NEO). Όμως από αυτούς, μόνο για ένα μικρό ποσοστό (το 3%) είναι γνωστή η ακριβής θέση τους, συνεπώς υπάρχει πάντα ο κίνδυνος κάποιας δυσάρεστης «έκπληξης».
Σύμφωνα με τη NASA, έως τώρα έχουν ανακαλυφθεί σχεδόν 17.500 αντικείμενα ΝΕΟ, σχεδόν όλα αστεροειδείς (17.389). Ο ρυθμός ανακάλυψης νέων ΝΕΟ αυξάνεται συνεχώς: το 2015 είχαν εντοπισθεί 1.571, το 2016 1.888 και το 2017 (έως τις 24 Δεκεμβρίου) 1.985.
Ο νέος αστεροειδής, που εντοπίσθηκε από τηλεσκόπιο στην Αριζόνα των ΗΠΑ, ανήκει στην οικογένεια των αστεροειδών «Απόλλων», μία ομάδα που συχνά γυροφέρνει τη Γη. Ο «2017 ΥΖ4» είναι λίγο μικρότερος από τον αστεροειδή που εξερράγη πάνω από την ρωσική πόλη Τσελιάμπινσκ το 2013, τραυματίζοντας εκατοντάδες ανθρώπους και προξενώντας ζημιές σε κτίρια.
Μεγαλύτεροι αστεροειδείς, όπως ο διαμέτρου 45 μέτρων «2012 DA14», που πέρασε ξυστά από τον πλανήτη μας επίσης το 2013, θα μπορούσαν να καταστρέψουν περιοχές όσο μια μικρή πόλη. Ο «2017 ΥΖ4» δεν φαίνεται να αποτελεί απειλή για τη Γη στο μέλλον. Η NASA εκτιμά ότι κανείς από τους -γνωστούς τουλάχιστον- αστεροειδείς δεν έχει πιθανότητες να χτυπήσει τη Γη μέσα στον επόμενο αιώνα. Αλλά στο μεταξύ και η ίδια και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) και άλλες διαστημικές υπηρεσίες έχουν πάρει πιο σοβαρά το ζήτημα, βελτιώνοντας τις υποδομές παρατήρησης και καταστρώνοντας σχέδια έκτακτης ανάγκης.
Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο είναι η ημέρα που σηματοδοτεί, αστρονομικά, την έναρξη του χειμώνα για το βόρειο ημισφαίριο. Την ημέρα αυτή ο Ήλιος βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο του ουρανού, όπως εμείς το παρατηρούμε, στο σύνολο της ετήσιας περιστροφής της Γης γύρω από αυτόν, η 21η Δεκεμβρίου 2017 σηματοδοτεί και τυπικά την έναρξη του φετινού χειμώνα.
Η 21η Δεκεμβρίου είναι η μέρα με την μικρότερη διάρκεια από όλες τις άλλες για το βόρειο ημισφαίριο καθώς ο Νότιος Πόλος είναι στραμμένος περισσότερο προς τον Ήλιο αντίστοιχα στο νότιο ημισφαίριο έχουμε τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου. Το χειμερινό ηλιοστάσιο «πέφτει» συχνότερα στις 21, αλλά και τις 22 Δεκεμβρίου. Σπανιότερα, εμφανίζεται στις 20, ενώ την τελευταία φορά που το χειμερινό ηλιοστάσιο «έπεσε» στις 23 Δεκεμβρίου ήταν το 1903, κάτι που δεν θα ξανασυμβεί πριν από το 2303.
Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης είναι στραμμένος πιο κοντά ή πιο μακριά από τον Ήλιο, ο οποίος βρίσκεται στο ψηλότερο ή χαμηλότερο σημείο του ουρανού (θερινό ή χειμερινό ηλιοστάσιο).
Ημερολογιακά, το χειμερινό ηλιοστάσιο κυμαίνεται μεταξύ της 20ης και της 23ης Δεκεμβρίου, ενώ φέτος η τυπική έναρξη του χειμώνα είναι σήμερα, 21 Δεκεμβρίου, οπότε είναι και η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, με διάρκεια 14 ώρες και 29 λεπτά.
Είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο το θερινό και τον Δεκέμβριο το χειμερινό και είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με τις εποχές του έτους.
Η λέξη Ηλιοστάσιο και προέρχεται από το Ήλιος και το στέκομαι (στάση), καθώς λίγες μέρες πριν ή μετά τα ηλιοστάσια, ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει την φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή τα νότια, κίνηση που την ημέρα του ηλιοστασίου μηδενίζεται και αντιστρέφεται.
Η ημέρα του ηλιοστασίου είναι είτε η μεγαλύτερη (το καλοκαίρι), είτε η μικρότερη (το χειμώνα) μέρα του έτους, σε όλες τις περιοχές της Γης, με μόνη εξαίρεση όσες βρίσκονται στους Τροπικούς. Κι ενώ στο βόρειο ημισφαίριο υποδεχόμαστε τον χειμώνα, στο νότιο ξεκινά το καλοκαίρι με τη διάρκεια της μέρας να είναι αντίστοιχα στο αποκορύφωμά της.
web-parrot.blogspot.gr
Η κοσμική σκόνη ίσως είναι αυτή που μεταφέρει τη ζωή μέσα στο Σύμπαν
Η αναζήτηση της προέλευσης της ζωής στη Γη αποτελεί διαχρονική επιστημονική αναζήτηση, με πολλές θεωρίες να έχουν πέσει στο τραπέζι του διαλόγου. Δύο είναι οι δημοφιλέστερες θεωρίες. Η μία αναφέρει ότι είτε έμμεσα είτε άμεσα για τη ζωή στην Γη ευθύνονται οι αστεροειδείς και οι κομήτες. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία οι μεγάλοι διαστημικοί βράχοι είτε έφεραν το νερό στη Γη μέσα στο οποίο γεννήθηκαν οι πρώτες μορφές ζωής είτε μετέφεραν τα δομικά υλικά της ζωής τα οποία βρήκαν στον πλανήτη μας το κατάλληλο περιβάλλον για να «συναρμολογηθούν» έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι πρώτοι οργανισμοί. Η δεύτερη θεωρία αναφέρει ότι η ζωή γεννήθηκε στις υδροθερμικές πηγές που βρίσκονται στους πυθμένες των ωκεανών.
Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες της Σχολής Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου υποστηρίζει ότι είναι πιθανό η ζωή να… κυκλοφορεί στο Σύμπαν με τη λεγόμενη κοσμική σκόνη. Η κοσμική σκόνη ή διαστημική σκόνη αποτελείται από σωματίδια ύλης σε στερεά κατάσταση, που βρίσκονται στον πέρα από τη Γη διαστημικό χώρο. Η μέση διάμετρος αυτών των σωματιδίων κυμαίνεται από συσσωματώματα λίγων μορίων μέχρι 0,1 χιλιοστών. Η κοσμική σκόνη διακρίνεται με βάση τη θέση της σε διαγαλαξιακή, διαστρική ή μεσοαστρική, διαπλανητική και σκόνη που περιφέρεται γύρω από πλανήτες. Η διαπλανητική σκόνη είναι αυτή που βρίσκεται στον χώρο μεταξύ των πλανητών και σύμφωνα με τους ερευνητές είναι αυτή που μπορεί μεταφέρει όχι μόνο δομικά υλικά της ζωής αλλά και διάφορους μικροοργανισμούς όπως μικρόβια, σπόρους φυτών ή ακόμη και μικροσκοπικά ζώα όπως τα Βραδύπορα.
Τα Βραδύπορα είναι μικρά αρθρωτά ζώα συγγενικά με τα αρθρόποδα και έχει διαπιστωθεί ότι μπορούν να επιβιώνουν στις ακραίες και καθόλου φιλικές στη ζωή διαστημικές συνθήκες. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι πρέπει να δεχτούμε ως δεδομένο ότι η διαπλανητική σκόνη είναι υπεύθυνη για την παρουσία της ζωής σε πολλούς πλανήτες και έτσι υπάρχει αυξημένη πιθανότητα ανάμεσα σε αυτούς να είναι και η Γη.
Η θεωρία αυτή ενισχύει τη θεωρία των φυσαλίδων που είχε διατυπώσει πριν από λίγα χρόνια ομάδα διακεκριμένων επιστημόνων. Σύμφωνα με αυτήν, η ζωή σχηματίζεται, αναπτύσσεται και καλύπτει τον χώρο με τον ίδιο τρόπο που σχηματίζονται, αναπτύσσονται και καλύπτουν τον χώρο οι φυσαλίδες σε μια κατσαρόλα με νερό που βράζει. Στη συνέχεια διάφορα φυσικά φαινόμενα διασπείρουν τις φυσαλίδες (και τη ζωή) σε όλα τα μήκη και πλάτη ενός γαλαξία.
Ετσι κατά τους ερευνητές η ζωή μπορεί να εξαπλωθεί μέσα στο Σύμπαν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι στην περίπτωση που η εμφάνισή της γίνεται κάθε φορά κάπου μεμονωμένα βάσει των τοπικών συνθηκών που επικρατούν στο σημείο όπου εμφανίζεται. Με βάση τη θεωρία τους οι ερευνητές εικάζουν ότι μπορεί μια τέτοια φυσαλίδα να έφτασε ως τη Γη και να μετέτρεψε τον πλανήτη μας σε έναν παράδεισο της ζωής. «Η ζωή μπορεί να μεταδίδεται από ένα αστρικό σύστημα σε ένα άλλο με έναν τρόπο παρόμοιο με το ξέσπασμα μιας επιδημίας. Θα μπορούσε έτσι κάποιος να πει ότι ο Γαλαξίας μας μπορεί να μολυνθεί κάποια στιγμή από πολλούς θύλακες που περιέχουν ζωή» αναφέρει ο Αβι Λεμπ του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian, εκ των επιστημόνων που διατύπωσαν τη συγκεκριμένη νέα θεωρία. Επειδή οι φυσαλίδες είναι μια ολίγον αφηρημένη έννοια θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η διαπλανητική σκόνη της νέας θεωρίας αντιστοιχεί σε αυτές τις «φυσαλίδες». Ας ρίξουμε όμως μια ματιά και σε μερικές ακόμη ενδιαφέρουσες θεωρίες για την εμφάνιση της ζωής.
Οι καταιγίδες
Επιστήμονες της NASA διατύπωσαν μια ενδιαφέρουσα και σίγουρα απρόσμενη θεωρία για την ύπαρξη της ζωής στον πλανήτη μας. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία το φιλικό για τη ζωή περιβάλλον στη Γη δημιούργησαν έντονες ηλιακές καταιγίδες! Οταν σχηματίστηκε η Γη πριν από περίπου τέσσερα δισ. έτη ο Ηλιος βρισκόταν και αυτός σε νεαρή ηλικία και είχε πολύ μικρότερη φωτεινότητα από τη σημερινή. Αυτό σημαίνει ότι δεν παρείχε την απαραίτητη θερμότητα και ενέργεια στη Γη ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν συνθήκες που να μπορούν να υποστηρίξουν την παρουσία της ζωής. Σύμφωνα όμως με τη νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» εκείνη την εποχή το μητρικό μας άστρο συγκλονιζόταν από συνεχείς εκρήξεις, γνωστές ως ηλιακές εκλάμψεις ή ηλιακές καταιγίδες.
Αυτές οι εκρήξεις εκτοξεύουν στο Διάστημα γιγάντιες ποσότητες ακτινοβολίας και φορτισμένων σωματιδίων. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτές οι έντονες ηλιακές καταιγίδες όχι μόνο αύξησαν τη θερμότητα στη Γη αλλά κυρίως παρείχαν την απαραίτητη ενέργεια ώστε να μετατρέψουν τα απλά μόρια που είχαν δημιουργηθεί στον πλανήτη σε σύνθετα και να κάνουν την εμφάνισή τους τα δομικά για τη ζωή υλικά RNA και DNA.
Τα πετρώματα
Ερευνητική ομάδα στις ΗΠΑ υποστήριξε πριν από λίγο καιρό ότι είναι πιθανό οι πρώτες αυτοαναπαραγόμενες μορφές ζωής στη Γη να δημιουργήθηκαν στο υπέδαφος και μάλιστα σε μεγάλα βάθη. Βασίζουν αυτή τους την εκτίμηση τους στον εντοπισμό μικροβιακών μορφών ζωής σε βάθος 5 χλμ.
Ερευνητές του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν διεξήγαγαν αναλύσεις και μελέτες σε περιοχές της Γης που οι ειδικοί ονομάζουν «βαθιά βιόσφαιρα». Πρόκειται για περιοχές σε μεγάλα βάθη του πλανήτη. Ανακάλυψαν μικροβιακές μορφές ζωής που ζουν σε βάθη 5 χλμ. Εκτιμούν ότι τα μικρόβια αυτά ζουν αποκομμένα από τη βιόσφαιρα της επιφάνειας για εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια έτη. Τα μικρόβια που εντόπισαν οι ερευνητές αποτελούν μια ανεξάρτητη κοινότητα μικροβίων που δεν επικοινωνεί με εκείνες της... άνω βιοσφαίρας. Από τις αναλύσεις όμως διαπιστώθηκε ότι τα μικρόβια του... κάτω κόσμου έχουν γενετικές ομοιότητες με εκείνα που ζουν στην επιφάνεια της Γης, γεγονός που υποδεικνύει την ύπαρξη ενός κοινού προγόνου ο οποίος υπήρχε την περίοδο εμφάνισης της ζωής στη Γη.
Η θεωρία αυτή ενισχύει μια παρεμφερή που κερδίζει συνεχώς έδαφος στην επιστημονική κοινότητα. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η ζωή στη Γη δημιουργήθηκε μέσα σε μικρές σχισμές υπόγειων πετρωμάτων. Κάποια είδη πετρωμάτων κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης μπορούν να παραγάγουν υδρογόνο και μεθάνιο. Με αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν να τροφοδοτούνται μικροβιακές μορφές ζωής και να μην έχουν έτσι ανάγκη την ενέργεια του Ηλίου. Φυσικά για τον σχηματισμό (και) των υπόγειων μορφών ζωής απαραίτητο συστατικό είναι το νερό. Οι θιασώτες αυτής της θεωρίας αναφέρουν ότι μικρές ποσότητες νερού που κύλησαν μέσα στις σχισμές των υπόγειων πετρωμάτων ήταν αρκετές για να συμβάλουν στη δημιουργία των «εναλλακτικών» μικροβίων.
tovima.gr
Οι επισκέπτες θα θαυμάσουν το νεφέλωμα του Ωρίωνα και τον τεράστιο κόκκινο γίγαντα Μπετελγκέζ
Τα Κέντρα Επισκεπτών Θησείου και Πεντέλης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) συνεχίζουν τις
τακτικές βραδινές εκδηλώσεις τους και τον Δεκέμβριο, παρουσιάζοντας θεματικές βραδιές για το ευρύ κοινό.
Επιστήμονες του ΕΑΑ μιλούν για διάφορα θέματα της ειδικότητάς τους, με κατανοητό τρόπο, ενώ μετά το τέλος των ομιλιών ακολουθεί παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού με τα τηλεσκόπια του Αστεροσκοπείου.
Τα δύο Κέντρα Επισκεπτών, σε συνεργασία, στρέφουν τα μεγάλα τηλεσκόπιά τους (Δωρίδη και NEWALL) στον αστερισμό του Ωρίωνα και οι επισκέπτες, εφόσον ο καιρός το επιτρέπει, θα μπορούν να θαυμάσουν το νεφέλωμα του Ωρίωνα και τον τεράστιο κόκκινο γίγαντα Μπετελγκέζ, ένα άστρο που είναι σε διάμετρο 1.000 φορές μεγαλύτερο από τον Ήλιο μας.
Το πρόγραμμα έχει ως εξής στην Πεντέλη:
Σάββατο, 9/12, ώρα 20:00, «Ταξίδι με ταχύτητα φωτός- 11 βήματα μέχρι την άκρη του κόσμου». Ομιλητής ο δρ. Ευάγγελος Κολοκοτρώνης, αστρονόμος ΕΑΑ.
Σάββατο, 16/12, ώρα 20:00, «Από τον Χελμό στο Σύμπαν». Ομιλητής ο δρ. Παναγιώτης Χάντζιος, αστροφυσικός ΕΑΑ.
Στο Θησείο:
Σάββατο, 9/12, ώρα 17:00, «Πώς αλληλεπιδρούν γαλαξίες και μαύρες τρύπες;». Ομιλήτρια η δρ. Καλλιόπη Δασύρα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια και συνεργάτιδα του ΕΑΑ.
Σάββατο 16/12, ώρα 17:00, «Ο αστέρας των Χριστουγέννων και η αστρονομική ερμηνεία του». Ομιλήτρια η δρ. Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού, αστροφυσικός ΕΑΑ. Πληροφορίες και κρατήσεις για το Θησείο στα τηλ. 210 - 3490160 & 3490036 και για την Πεντέλη στα υηλ. 210 - 8109107 & 3490022.
Αναζητώντας το Άστρο των Χριστουγέννων Μία διαφορετική χριστουγεννιάτικη εκπαιδευτική δραστηριότητα για παιδιά και μεγάλους διοργανώνει το Κέντρο Επισκεπτών Θησείου του ΕΑΑ στις 10 και 27 Δεκεμβρίου (11:00-13:00).
Ο Λόφος των Νυμφών θα μεταμορφωθεί σε μία δεξαμενή ερωταπαντήσεων σε ένα διαφορετικό κυνήγι θησαυρού. Τι ήταν άραγε το Άστρο των Χριστουγέννων; Οι επιστήμονες δίνουν διαφορετικές ερμηνείες. Ήταν σύνοδος πλανητών, κομήτης ή έκρηξη υπερκαινοφανούς;
Πληροφορίες και κρατήσεις θέσεων στο τηλ. 210-3490055.
Μακριά, πολύ μακριά εκεί έξω, υπάρχει ένα μηχάνημα, ένα επιστημονικό όργανο που κατασκεύασε η ομάδα μου τη δεκαετία του 1970, το οποίο δεν έχω ξαναδεί από τότε αλλά γνωρίζω ότι συνεχίζει να λειτουργεί άριστα, αν θέλετε να ξέρετε. Γνωρίζω ότι λειτουργεί επειδή οι μετρήσεις του λαμβάνονται καθημερινά από τη Γη. Η NASA διαθέτει ένα σύστημα διαπλανητικής επικοινωνίας, τρία ραδιοτηλεσκόπια των οποίων τα πιάτα λειτουργούν και ως πομποί και ως δέκτες: το ένα βρίσκεται στις ΗΠΑ, το δεύτερο στην Ισπανία και το τρίτο στην Αυστραλία. Οι δέκτες αυτοί συνεχίζουν να λαμβάνουν σήμα από την κεραία του Voyager 1, η οποία εκπέμπει ραδιοκύματα. Η ισχύς του πομπού είναι μόλις 22 Watt, περίπου όσο ένα κοινό λαμπάκι ψυγείου. Στις 5 Σεπτεμβρίου 2017, όταν γιορτάσαμε τα 40 χρόνια από την εκτόξευση του ηρωικού σκάφους, μπορούσαμε ακόμα να βλέπουμε αυτό το λαμπάκι από απόσταση περίπου 21 δισ. χιλιομέτρων, σχεδόν 140 AU ή 20 ωρών φωτός. Λίγο νωρίτερα, τον Αύγουστο του 2012, το αγαπημένο μου Voyager είχε γράψει ιστορία όταν έγινε το πρώτο ανθρώπινο αντικείμενο που βγήκε από το Ηλιακό Σύστημα, σε απόσταση 122 AU από τον Ήλιο, ξεκινώντας έτσι επίσημα την «Διαστρική Αποστολή Voyager».(…)
(…) Που κατευθύνεται όμως το σκάφος; Τι άλλο θα συναντήσει; Σε περίπου 300 χρόνια, ο βετεράνος ερευνητής θα φτάσει στο εσωτερικό όριο του νέφους Όορτ, ενός γιγάντιου, σφαιρικού νέφους από κομήτες που περιβάλλει το Ηλιακό Σύστημα. Το σύννεφο αυτό πιστεύεται ότι φιλοξενεί δισεκατομμύρια κομήτες και είναι πραγματικά πολύ μεγάλο – μπορεί να φτάνει σε απόσταση ενός έτους φωτός από τον Ήλιο, κάτι που σημαίνει ότι το Voyager 1 θα χρειαστεί κάπου 30000 χρόνια για να το διασχίσει. Στη συνέχεια δεν θα βρεί τίποτα στην πορεία του, αν και σε περίπου 40.000 χρόνια θα πλησιάσει σε απόσταση 1,6 έτους φωτός το άστρο Gliese 445, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Καμηλοπάρδαλης. Μετά θα συνεχίσει το ταξίδι στον αιώνα τον άπαντα(…)
απόσπασμα από το βιβλίο του Σταμάτη Κριμιζή, ‘Ταξίδι στο Ηλιακό Σύστημα’
Μια καλλιτεχνική άποψη του Voyager 1
Αν προσπαθήσετε να βάλετε μπροστά ένα αυτοκίνητο που κάθεται στο γκαράζ για δεκαετίες, το πιο πιθανό είναι ο κινητήρας του να μην ανταποκριθεί. Όμως οι 4 εφεδρικοί προωθητήρες του διαστημικού σκάφους Voyager 1 πυροδοτήθηκαν με επιτυχία τη περασμένη Τετάρτη, μετά από 37 χρόνια αδράνειας.
Το Voyager 1 είναι το πιο μακρινό και το ταχύτερο διαστημικό σκάφος της NASA, η μοναδική ανθρώπινη κατασκευή που κινείται έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Το διαστημικό σκάφος που ταξιδεύει για 40 χρόνια βασίζεται σε μικρές συσκευές που ονομάζονται προωθητήρες με τους οποίους το σκάφος προσανατολίζεται έτσι ώστε να επικοινωνεί με την Γη. Αυτοί οι προωθητήρες πυροδοτούνται για μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου, έτσι ώστε να περιστραφεί το διαστημικό σκάφος και η κεραία του να στραφεί προς τον πλανήτη μας. Πλέον, η επιστημονική ομάδα του Voyager είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει ένα σύνολο τεσσάρων εφεδρικών προωθητήρων, που ήταν σε αδράνεια από το 1980. Έτσι, θα μπορέσουμε να παρατείνουμε τη ζωή του Voyager 1 κατά δύο με τρία χρόνια, δήλωσε η Suzanne Dodd, που ανήκει στην επιστημονική ομάδα του Voyager στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA. Οι επονομαζόμενοι προωθητήρες ελιγμών διόρθωσης πορείας» (trajectory correction maneuver ή TCM) του Voyager κατασκευάστηκαν από την εταιρεία Aerojet Rocketdyne. Ίδιου τύπου προωθητήρες τοποθετήθηκαν και στα διαστημικά σκάφη της NASA, όπως το Cassini και το Dawn. Οι TCM χρησιμοποιήθηκαν για τελευταία φορά στις 8 Νοεμβρίου 1980, κατά την τελευταία πλανητική συνάντηση του Voyager , τον Κρόνο. Μετά από 37 χρόνια, την Τρίτη, 28 Νοεμβρίου 2017, οι μηχανικοί του Voyager πυροδότησαν ξανά τους τέσσερις εφεδρικούς κινητήρες και εξέτασαν την ικανότητά τους να προσανατολίζουν το διαστημικό σκάφος χρησιμοποιώντας παλμούς 10 χιλιοστών του δευτερολέπτου. Η ομάδα περίμενε με ανυπομονησία τα αποτελέσματα των δοκιμών που ταξίδευαν στο διάστημα, κάνοντας 19 ώρες και 35 λεπτά για να φτάσουν στη Γη. Έτσι, την Τετάρτη 29 Νοεμβρίου, επιβεβαιώθηκε ότι όλα λειτούργησαν στην εντέλεια.
physicsgg
Δύο φορές θα υπάρξει υπέρ-Σελήνη το 2018 και η πρώτη θα είναι με το «καλημέρα» του νέου έτους, λίγο πριν τα χαράματα της Τρίτης, 2 Ιανουαρίου. Θα είναι το πιο μεγάλο και φωτεινό φεγγάρι όλου του 2018. Λίγο μετά, το βράδυ της Τετάρτης 3 Ιανουαρίου θα κορυφωθεί και η πρώτη βροχή διαττόντων του έτους, οι Τεταρτίδες, αλλά το δυνατό φεγγάρι σχεδόν θα τις «σβήσει». 
