Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013

Ένα μοναδικό πάλσαρ





Καλλιτεχνική απεικόνιση του «διχασμένου» πάλσαρ

Πονοκέφαλο στους επιστήμονες έχει προκαλέσει ο εντοπισμός ενός άστρου νετρονίου (πάλσαρ) το οποίο «συμπεριφέρεται» με έναν τρόπο που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ μέχρι σήμερα. Τα πάλσαρ εκπέμπουν από τους πόλους τους δέσμες ενός είδους ακτινοβολίας – είτε ραδιοκύματα, είτε ακτινοβολία γ, είτε ακτίνες Χ. Αστρονόμοι του Ινστιτούτου Διαστημικής Ερευνας στην Ουτρέχτη εντόπισαν ένα άστρο που εκπέμπει δύο είδη ακτινοβολίας. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το πάλσαρ αυτό έχει «διχασμένη προσωπικότητα» και προσπαθούν να βρουν απαντήσεις.

Το φαινόμενο

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το πάλσαρ αυτό εκπέμπει ραδιοκύματα αλλά εντελώς ξαφνικά σταματά και για λίγες ώρες αρχίζει να εκπέμπει ακτίνες Χ. Στη συνέχεια , ο ίδιο ξαφνικά και χωρίς να υπάρχει κάποια ορατή μεταβολή (π.χ αλλαγή στη κίνησή του) το πάλσαρ επιστρέφει στην εκπομπή ραδιοκυμάτων. «Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται αυτή η μεταβλητότητα» αναφέρει ο Βιμ Χέμσεν, μέλος της ερευνητικής ομάδας που έκανε την ανακάλυψη. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

Τα πάλσαρ
Τα άστρα νετρονίου που είναι πιο γνωστά με τον όρο «πάλσαρ» είναι σώματα υψηλής πυκνότητας και σχηματίζονται από άστρα τα οποία έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο της ζωής τους και καταρρέουν. Ολα τα πάλσαρ εκπέμπουν τις δέσμες ακτινοβολίας από τους πόλους τους και καθώς περιστρέφονται, γίνονται ορατά από τη Γη ως περιοδικές, σύντομες λάμψεις. Τα πάλσαρ εκπέμπουν την ακτινοβολία με σταθερό ρυθμό. Ορισμένοι μάλιστα τα περιγράφουν ως «κοσμικούς ραδιοφάρους».
tovima.gr - sciencedaily.com

Τα σκαθάρια προσανατολίζονται με τη βοήθεια του Γαλαξία





Έμπειροι «αστρονόμοι» αποδεικνύονται τα ταπεινά σκαθάρια, καθώς, σύμφωνα με μελέτη σουηδών επιστημόνων, βρίσκουν τον προσανατολισμό τους κοιτάζοντας τα αστέρια.

Ο άνθρωπος, τα πουλιά και οι φώκιες ήταν γνωστό ότι χρησιμοποιούσαν τον νυχτερινό ουρανό για τον προσανατολισμό τους. Τώρα όμως, στη λίστα έρχονται να προστεθούν και τα σκαθάρια.

Όπως εξηγούν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Λουντ με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Current Biology», τα «σκληροτράχηλα» έντομα χρησιμοποιούν τον Γαλαξία ώστε να προσανατολίζονται τη στιγμή που σπρώχνουν το ασυνήθιστο γεύμα τους που δεν είναι άλλο από ένα μπαλάκι κοπριάς.

«Τα σκαθάρια κοπριάς κινούνται πάντα με άξονα τον Γαλαξία αλλά σε οποιαδήποτε γωνία σε σχέση με τον προσανατολισμό τους. Τον χρησιμοποιούν ως σημείο αναφοράς» εξηγούν οι επιστήμονες.

Το τελετουργικό της… μπάλας
Τα σκαθάρια κοπριάς κινούνται κυρίως ακολουθώντας μια ευθεία πορεία. Όταν εντοπίσουν ένα βουναλάκι από ακαθαρσίες, δημιουργούν με αυτές μια μικρή μπαλίτσα την οποία στη συνέχεια ξεκινούν να σπρώχνουν για να τη μεταφέρουν σε ένα ασφαλές σημείο ώστε να την απολαύσουν με την ησυχία τους.

Η ευθεία πορεία που ακολουθούν στη συνέχεια είναι πολύ σημαντική, ώστε να μην επιστρέψουν και πάλι στο βουναλάκι και έρθουν αντιμέτωπα με τον λήσταρχο «Σκατέλη» ή αλλιώς με ένα άλλο σκαθάρι το οποίο θα επιχειρήσει να τους κλέψει τον πολύτιμο «θησαυρό».


Ένα σκαθάρι μετράει τ’ άστρα!

«Αστρική» όραση

Η επικεφαλής της μελέτης δρ Μαρί Ντάκε, είχε παλαιότερα παρατηρήσει ότι τα σκαθάρια κοπριάς κινούνταν με σημείο αναφοράς τους τον Ήλιο και τη Σελήνη. Ωστόσο, η ικανότητά τους να κινούνται με ακρίβεια ακόμη και τις νύχτες χωρίς φεγγάρι, προκάλεσε στην ερευνήτρια την περιέργεια να προχωρήσει σε νέα μελέτη του συγκεκριμένου είδους.

«Τα συγκεκριμένα σκαθάρια διαθέτουν σύνθετους οφθαλμούς» εξηγεί η δρ Ντάκε.

«Ως γνωστόν, οι κάβουρες οι οποίοι επίσης έχουν σύνθετους οφθαλμούς μπορούν να διακρίνουν μερικούς από τους πιο λαμπρούς αστερισμούς στον νυχτερινό ουρανό. Ενδεχομένως τα σκαθάρια να μπορούν να κάνουν το ίδιο, δεν το γνωρίζουμε για την ώρα. Είναι κάτι το οποίο μελετάμε στην παρούσα φάση. Όταν όμως τους δείχνουμε μόνο τα λαμπρά αστέρια, εκείνα τείνουν να χάνονται. Αρα τα σκαθάρια δεν χρησιμοποιούν μόνο αυτά για να βρίσκουν τον προσανατολισμό τους» καταλήγει η επιστήμονας.
tovima.gr - newscientist.com - sciencedirect.com
 πηγή:physics gg

Σάββατο 26 Ιανουαρίου 2013

Λ-sat : μικροδορυφόρος της NASA με ελληνική σφραγίδα


«Greek minds at work». Δεν πρόκειται για χολιγουντιανή ταινία, αλλά για μια πολλά υποσχόμενη ομάδα που εργάζεται σε αμερικανικό έδαφος υπό ελληνική «σημαία». Δέκα Έλληνες επιστήμονες έως 25 χρόνων, με εξειδίκευση σε ρομποτική, ηλεκτρονικά, software και επικοινωνία, συνέστησαν τη διεπιστημονική ομάδα που ετοιμάζει την κατασκευή και εκτόξευση του πρώτου ελληνικού δορυφόρου. «Θέλω να δώσω κίνητρο στα νέα παιδιά στην Ελλάδα να συνεχίσουν να ονειρεύονται», δηλώνει o εμπνευστής και επικεφαλής του εγχειρήματος, καθηγητής Αεροδιαστημικής Μηχανικής στο ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο Σαν Χοσέ στη Silicon Valley της Καλιφόρνιας, Περικλής Παπαδόπουλος.

«Είχα υλοποιήσει πέρυσι με τους φοιτητές μου την πρώτη παγκοσμίως εκτόξευση δορυφόρου μέσα από διαστημικό σταθμό», εξηγεί ο διακεκριμένος καθηγητής. Η NASA εκδήλωσε ενδιαφέρον για τη συνέχιση του project, καθώς εξοικονομεί χρόνο και χρήμα. «Το κόστος για να βγει ένας δορυφόρος στο Διάστημα κυμαίνεται στα 300 με 400 εκατ. δολάρια», σημειώνει ο δρ Παπαδόπουλος, «ενώ η διαδικασία της εκτόξευσης είναι χρονοβόρα λόγω μεγάλης αναμονής». O Έλληνας καθηγητής πρότεινε την κατασκευή ενός μικροδορυφόρου που κοστίζει 100.000 δολάρια, υπό την προϋπόθεση αυτός να αποτελέσει το πρώτο ελληνικό διαστημικό πρόγραμμα. «Επεσήμανα την αναγκαιότητα ενθάρρυνσης της νέας γενιάς στην Ελλάδα», περιγράφει. «Συναίνεσαν χωρίς ενδοιασμούς». Ομως και η χρηματοδότηση του προγράμματος έχει ελληνική σφραγίδα, αφού προήλθε από ομογενείς.

Ο μικροδορυφόρος, ονόματι Λ-sat, από το ελληνικό γράμμα Λ που συναντάται στη λέξη Ελλάς, Ηλιος, Λίθος (δηλαδή «Γη του φωτός»), θα έχει δύο στόχους κατά την παραμονή του στο Διάστημα για περίπου 300 μέρες το 2014. Αρχικά, θα εντοπίζει σε πραγματικό χρόνο τις γεωγραφικές συντεταγμένες των ελληνικών εμπορικών πλοίων, προσφέροντάς τους σχετική πληροφόρηση για το ενδεχόμενο πειρατείας, ενώ θα προσφέρει τη δυνάτοτητα άμεσης επικοινωνίας με τον καπετάνιο. Ο δεύτερος σκοπός του δορυφόρου είναι ακαδημαϊκός και θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κολούμπια: θα ελεγχθεί η αντίδραση του υλικού grapheme, από το οποίο αποτελούνται το τρανζίστορ του μέλλοντος, στην (ηλιακή) ακτινοβολία του Διαστήματος.

Οι νεαροί Ελληνες μετακόμισαν πριν από τρεις μήνες στις ΗΠΑ και έκτοτε εργάζονται νυχθημερόν. «Αλλοι με προσέγγισαν από μόνοι τους και άλλους τους επέλεξα εγώ», διηγείται ο δρ Παπαδόπουλος. «Συνομιλήσαμε αρχικά μέσω skype και με κέρδισαν τόσο με τις γνώσεις τους όσο και με το ήθος τους». Μολονότι ο κλάδος «ανδροκρατείται», στην ομάδα υπάρχουν και δύο κοπέλες, ενώ αναμένονται άλλα δύο άτομα από Ελλάδα. «Αυτή τη στιγμή βρίσκεται εν εξελίξει η διαδικασία έκδοσης της σχετικής άδειας για να μπορούν να εργάζονται μέσα στις εγκαταστάσεις της NASA».

Συνεπέστατοι στο έργο

Στις εβδομαδιαίες αναφορές τους στη NASA για την πορεία της δουλειάς, οι Έλληνες επιστήμονες αποδεικνύονται... «Άγγλοι». «Είμαστε συνεπείς στο χρονοδιάγραμμα και η NASA είναι ικανοποιημένη από την πρόοδό μας», αναφέρει περιχαρής ο καθηγητής. Οπως επισημαίνει, «στόχος μου είναι να αναδειχθούν τα παιδιά, να εκπαιδευθούν εδώ και εν συνεχεία να μεταλαμπαδεύσουν στην Ελλάδα, όπου θα είναι πλήρως ανταγωνιστικοί, την τεχνογνωσία». Ο Έλληνας καθηγητής κρίνει ότι η χώρα μας θα μπορούσε να δραστηριοποιείται στον εν λόγω τομέα, «δεν είναι οικονομικό το θέμα, αλλά ζήτημα βούλησης».
Ο δρ Παπαδόπουλος προσβλέπει στην κινητοποίηση των σημερινών 25άρηδων μέσω της δικτύωσης των ομογενών ανά την υφήλιο. «Πρέπει όλοι να βοηθήσουμε αυτή τη γενιά να πετύχει», ισχυρίζεται με πάθος ο καθηγητής, που έχει στα σκαριά μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα συνδέει «μέντορες», μεσήλικες επαγγελματίες ελληνικής καταγωγής με νέους στην Ελλάδα που αναζητούν κατευθύνσεις και πληροφορίες για τη χάραξη της επαγγελματικής τους πορείας, εντός ή εκτός συνόρων.

www.skai.gr - www.lambdasat.com


Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013

Έκλαμψη ακτίνων γάμμα έπληξε τη Γη τον 8ο αιώνα μ.Χ.




Εκρήξεις ακτίνων γ μπορούν να συμβούν όταν συγχωνεύονται μαύρες τρύπες, άστρα νετρονίων ή λευκοί νάνοι

Πριν από έναν χρόνο οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τον 8ο αιώνα η Γη «χτυπήθηκε» από πολύ ισχυρή κοσμική ακτινοβολία αλλά δεν είχε εντοπισθεί μέχρι σήμερα η πηγή της. Ερευνητές στη Γερμανία υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν την προέλευσή της. Πρόκειται για τη συγχώνευση δύο μελανών οπών στον γαλαξία μας.

Τα ευρήματα

Πριν από έναν χρόνο ομάδα ερευνητών εντόπισε σε αιωνόβια δέντρα στην Ιαπωνία ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα άνθρακα-14, ενός ραδιενεργού τύπου άνθρακα. Εντοπίστηκε επίσης στους πυρήνες των πάγων της Ανταρκτικής βηρύλλιο-10. Αυτά τα ισότοπα δημιουργούνται όταν πολύ ισχυρή ακτινοβολία χτυπά άτομα ύλης στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Η ανάλυση των ευρημάτων επέτρεψε στους ειδικούς να προσδιορίσουν το χρονικό σημείο κατά το οποίο η συγκεκριμένη ακτινοβολία «χτύπησε» τον πλανήτη μας. Σύμφωνα με την ανάλυση, η ακτινοβολία χτύπησε τη Γη κάποια στιγμή ανάμεσα στο 774-775 μ.Χ όταν στην Ευρώπη κυριαρχούσε ο Καρλομάγνος. Όμως οι επιστήμονες αδυνατούν μέχρι σήμερα να εντοπίσουν την πηγή προέλευσης της ακτινοβολίας.

Οι θεωρίες

Η περίπτωση του υπερκαινοφανούς αστέρα, μιας έκρηξης σουπερνόβα δηλαδή, αποκλείστηκε από την πρώτη στιγμή επειδή η έκρηξη σουπερνόβα παράγει «θραύσματα» που παραμένουν ορατά σε μεγάλο βάθος χρόνου. Έτσι, οι επιστήμονες θα είχαν εντοπίσει κάποια από τα θραύσματά της σε περίπτωση που η ακτινοβολία η οποία είχε χτυπήσει τη Γη τον 8ο αιώνα προερχόταν από σουπερνόβα.

Ομάδα Αμερικανών ερευνητών υπέδειξε πρόσφατα ως υπεύθυνο τον Ηλιο. Σύμφωνα με τη θεωρία τους, η ακτινοβολία προερχόταν από ασυνήθιστα μεγάλες ηλιακές εκλάμψεις. Όμως πολλοί ειδικοί έσπευσαν να διαφωνήσουν αμέσως με αυτή τη θεωρία αφού όπως ανέφεραν η ηλιακή ακτινοβολία δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να παραγάγει υψηλές ποσότητες ανθρακα-14 και βηρύλλιου-10.




O εκλάμψεις ακτίνων γάμμα ανακαλύφθηκαν στη δεκαετία του 1960 από δορυφόρους που χρησίμευαν στην ανίχνευση εκρήξεων πυρηνικών βομβών στη Γη.
Πρόκειται για εκατοντάδες φορές πιο φωτεινό φαινόμενο από σουπερνόβα και περίπου ένα εκατομμύριο τρισεκατομμύρια φορές λαμπρότερο από τον Ήλιο.
Μερικές εκρήξεις ακτίνων γάμμα έχουν ταξιδέψει πάνω από 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός, που σημαίνει ότι προέρχονται από από τα πιο μακρινά αντικείμενα που έχουν εντοπιστεί

Οι μαύρες τρύπες

Έτσι η επιστημονική κοινότητα συνεχίζει να αναζητεί το κοσμικό φαινόμενο που γέννησε την ακτινοβολία η οποία χτύπησε τον 8ο αιώνα τον πλανήτη μας. Ομάδα ερευνητών στη Γερμανία ρίχνει στο τραπέζι μια νέα θεωρία. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ακτινοβολία που χτύπησε τη Γη ήταν ακτινοβολία γάμμα, το πιο ισχυρό είδος κοσμικής ακτινοβολίας. Πιστεύουν ότι πηγή της προέλευσής της ήταν η συγχώνευση δύο μελανών οπών στον γαλαξία μας. Εκτιμούν μάλιστα ότι το φαινόμενο έλαβε χώρα σε σχετικά κοντινή απόσταση από εμάς.

«Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η συγχώνευση έγινε σε κάποιο σημείο 3-12 χιλιάδες έτη φωτός μακριά από τη Γη» αναφέρει ο Ραλφ Νοϊχάουζερ, του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου της Ιένα, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».
news.in.gr - www.bbc.co.uk physics gg

Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013

Το δείπνο της μαύρης τρύπας



Το τηλεσκόπιο NuSTAR είδε τη μελανή οπή στο κέντρο του Γαλαξία να... γευματίζει

 Το δείπνο της μαύρης τρύπας
Δείτε το εντυπωσιακό βίντεο


Το διαστημικό τηλεσκόπιο NuSTAR εντόπισε έντονη δραστηριότητα στην μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία. Οπως αποδείχθηκε το τηλεσκόπιο κατέγραψε ένα από τα πιο εντυπωσιακά όσο και μυστηριώδη κοσμικά φαινόμενα: Τη μαύρη τρύπα να «καταπίνει» κάποιο διαστημικό αντικείμενο.

Ο Τοξότης Α* (όπως ονομάζεται η μαύρη τρύπα του Γαλαξία) απέχει περίπου 27.000 έτη φωτός από τη Γη και έχει μάζα περίπου 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου. H NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο στο οποίο απεικονίζεται με εντυπωσιακά γραφικά το φαινόμενο.

Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2013

Η Ακριβέστερη Μέτρηση της Διαστολής του Σύμπαντος που Έγινε Ποτέ



Της Αστροφυσικού Ελένης Χατζηχρήστου


Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρου Spitzer επιστήμονες της NASA ανακοίνωσαν την ακριβέστερη ως τώρα μέτρηση της σταθεράς Hubble Ho η οποία συνδέεται με τη μέτρηση του ρυθμού διαστολής του Σύμπαντος. Ως γνωστόν στα τέλη της δεκαετίας του ’90 οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι το Σύμπαν διαστέλλεται επιταχυνόμενο και την αρχική έκπληξη ακολούθησαν εντατικές προσπάθειες για τον ακριβή προσδιορισμό του ρυθμού διαστολής, κάτι που θα οδηγήσει αντίστοιχα στον ακριβή προσδιορισμό της ηλικίας και του «μεγέθους» του Σύμπαντος.
Οι νέες μετρήσεις του Spitzer έρχονται να βελτιώσουν κατά 3 φορές την ακρίβεια των αντίστοιχων μετρήσεων από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, μειώνοντας την αβεβαιότητα της μετρούμενης τιμής σε μόλις 3%! Έτσι η σταθερά Hubble είναι πλέον 74.3 ±2.1 χλμ./δευτερόλεπτο/Mpc (1 Mpc=Megaparsec είναι μονάδα απόστασης και αντιστοιχεί σε περίπου 3.3 εκατομμύρια έτη φωτός). Αυτές οι μετρήσεις συνδυάζονται με τα δεδομένα μιας άλλης διαστημικής αποστολής της NASA, Wilkinson Microwave Anisotropy Probe, που προσπαθεί να μετρήσει τη σκοτεινή ενέργεια του Σύμπαντος η οποία θεωρείται υπεύθυνη για την επιταχυνόμενη διαστολή.



Εικ.1 : Αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA Spitzer, μπόρεσαν να μετρήσουν με αισθητά μεγαλύτερη ακρίβεια την σταθερά Hubble που εκφράζει το ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησαν «κοσμικούς φάρους» των οποίων οι κοσμικές αποστάσεις είναι γνωστές (Credit: NASA/JPL-Caltech).


Γιατί όμως οι παρατηρήσεις στα υπέρυθρα μήκη κύματος δίνουν καλύτερα αποτελέσματα απ’ ότι στα ορατά; Η απάντηση βρίσκεται στο γεγονός ότι η υπέρυθρη ακτινοβολία διαπερνά τη σκόνη που βρίσκεται διάσπαρτη παντού στο διαστρικό χώρο και έτσι μας επιτρέπει να παρατηρήσουμε τους μακρινούς αστέρες γνωστούς ως Κηφείδες, που αποτελούν ένα είδος «κοσμικών φάρων» για τους αστρονόμους. Είναι παλλόμενοι αστέρες των οποίων η συνεχώς μεταβαλλόμενη λαμπρότητα επιτρέπει τον ακριβή υπολογισμό της απόστασής τους ως εξής: Η περιοδικότητα των αναπάλσεων των Κηφείδων συνδέεται με την πραγματική τους λαμπρότητα, την οποία οι αστρονόμοι υπολογίζουν και κατόπιν τη συγκρίνουν με τη φαινόμενη λαμπρότητά τους (η οποία είναι πολύ μικρότερη αφού οι αστέρες βρίσκονται πολύ μακριά από εμάς). Από αυτή τη σύγκριση προκύπτει η ακριβής απόσταση των Κηφείδων από τη Γη. Κατόπιν, η μέτρηση αυτών των κοσμικών αποστάσεων σε συνδυασμό με την παρατηρούμενη ταχύτητα απομάκρυνσης από εμάς επιτρέπει τον υπολογισμό του ρυθμού διαστολής του Σύμπαντος.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer μέτρησε την απόσταση 10 Κηφείδων στο Γαλαξία μας και 80 Κηφείδων στον κοντινό μας ακανόνιστο γαλαξία γνωστό ως Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου.



Εικ. 2: Η επισκόπηση του ουρανού γνωστή ως 6df Galaxy Survey. Κάθε κουκίδα αντιστοιχεί σε ένα γαλαξία και η Γη βρίσκεται στο κέντρο της σφαίρας (Credit: International Centre for Radio Astronomy Research).


Ένας άλλος τρόπος μέτρησης της σταθεράς Hubble που πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας είναι η μέτρηση της συνοχής των γαλαξιών που ανήκουν σε ομάδες, τα λεγόμενα σμήνη γαλαξιών. Χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα για περίπου 125.000 γαλαξίες που πάρθηκαν με το βρετανικό τηλεσκόπιο Schmidt που βρίσκεται στην Αυστραλία. Αυτή η μελέτη είναι μέρος μιας πολύ γνωστής επισκόπησης του μισού σχεδόν ουρανού, της 6df Galaxy Survey. Η αβεβαιότητα στην τελική μετρούμενη τιμή της σταθεράς Hubble ήταν της τάξης του 5%, και έτσι οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι το Ho= 67.0 ± 3.2 χλμ.δευτερόλεπτο/Mpc (τιμή αισθητά μικρότερη από την προσφάτως ανακοινωθείσα χάρη στις μετρήσεις του Spitzer).


Πόσο σίγουρο είναι ότι το Σύμπαν διαστέλλεται επιταχυνόμενο και μάλιστα εξ’ αιτίας μια μυστηριώδους δύναμης αντι-βαρύτητας που ονομάστηκε σκοτεινή ενέργεια;
Φυσικά υπάρχουν και εναλλακτικές θεωρίες, όπως για παράδειγμα η υπόθεση για την ύπαρξη μέσα στο διαστελλόμενο Σύμπαν μιας τεράστιας φυσαλίδας κενού, διαμέτρου 8 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, που περιβάλλει τη γαλαξιακή γειτονιά μας. Εάν ζούμε στο κέντρο αυτής της φυσαλίδας η εντύπωση της επιταχυνόμενης απομάκρυνσης των γαλαξιών από εμάς θα ήταν απλώς μια ψευδαίσθηση.



Εικ. 3: Ο σπειροειδής γαλαξίας NGC 5584 όπως φωτογραφήθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Λαμπρά μπλε νεογέννητα άστρα γεμίζουν τις σπείρες του, οι οποίες όμως διατρέχονται και από σκοτεινές ζώνες σκόνης. Στο κέντρο του γαλαξία βρίσκονται γηραιά κιτρινωπά άστρα. Στο υπόβαθρο φαίνονται μικρές κόκκινες κουκίδες που δεν είναι τίποτα άλλο από μακρινούς αμυδρούς γαλαξίες (Credit: NASA, ESA, A. Riess - STScI/JHU, L. Macri - Texas A&M University, Hubble Heritage Team - STScI/AURA).




Για να αποδειχθεί η αλήθεια ή όχι αυτής της εναλλακτικής θεωρίας οι αστρονόμοι πρέπει να υπολογίσουν με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια της τωρινή ταχύτητα διαστολής του Σύμπαντος. Ομάδα επιστημόνων του Ινστιτούτου του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble χρησιμοποίησαν ενδελεχείς παρατηρήσεις ενός συγκεκριμένου είδους αστέρων που εκρήγνυνται κατά το τέλος της ζωής τους, των υπερκαινοφανών Τύπου 1α, καθώς και των γνωστών μας Κηφείδων αστέρων. Έτσι μπόρεσαν να υπολογίσουν τη σταθερά Hubble με μεγάλη ακρίβεια, μέτρηση η οποία οδήγησε στον προσδιορισμό της σκοτεινής ενέργειας, καθώς και του σχήματος του Σύμπαντος, τους περιεχομένου του σε νετρίνα (τα σωματίδια φαντάσματα που γέμιζαν το νεαρό Σύμπαν), κλπ. Έτσι η εναλλακτική θεωρία για την φυσαλίδα κενού αποδείχθηκε λάθος και οι αστρονόμοι επιβεβαίωσαν για μια ακόμη φορά την ύπαρξη σκοτεινής ενέργειας που υποκινεί την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος.

Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013



… θα μπορούσε να ρίξει φως στη σκοτεινή ενέργεια


Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, την πιο μακρινή στον χώρο και τον χρόνο έκρηξη σουπερνόβα τύπου Ια που έχει ποτέ παρατηρηθεί στο σύμπαν. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου δέκα δισεκατομμυρίων ετών φωτός και είναι δυνατό να μελετηθεί καλύτερα από κάθε άλλη μακρινή παρόμοια αστρική έκρηξη, πράγμα πολύτιμο για τους αστροφυσικούς.
Η σουπερνόβα, με την ονομασία SN SCP-0401 (έχει και το παρατσούκλι «Mingus» από τον ομώνυμο μουσικό της τζαζ Charles Mingus!) εντοπίστηκε από τους επιστήμονες του Προγράμματος Κοσμολογίας Σουπερνόβα του Lawrence Berkeley National Laboratory, όπου επικεφαλής είναι ο νομπελίστας καθηγητής αστροφυσικής του πανεπιστημίου του Berkeley Saul Perlmutter.

Η ανακάλυψη – που ανακοινώθηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρίας- θα βοηθήσει στην καλύτερη «μέτρηση» της κοσμικής ιστορίας και της διαχρονικής εξέλιξης της σκοτεινής ενέργειας, της μυστηριώδους δύναμης που επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος (όπως ανακάλυψε ο Perlmutter το 1998 και γι’ αυτό βραβεύτηκε το 2011).

Ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, είναι πώς και γιατί η σκοτεινή ενέργεια φαίνεται να επηρεάζει την επέκταση του σύμπαντος διαφορετικά σε διαφορετικές περιοχές του. «Με το SN SCP-0041, έχουμε το πρώτο παράδειγμα μιας καλά μετρήσιμης σουπερνόβα, τόσο μακριά που μπορεί να αξιοποιηθεί για την μελέτη της ιστορίας επέκτασης του σύμπαντος εδώ και σχεδόν 10 δισ. χρόνια», δήλωσε ο ερευνητής D. Rubin.

Οι περισσότερες σουπερνόβα ξεκινούν ως άστρα των οποίων καταρρέει ο πυρήνας, όμως μια σουπερνόβα τύπου Ια αρχίζει ως λευκός νάνος που απορροφά μάζα από ένα άλλο γειτονικό άστρο-συνοδό. Όταν το άστρο-νάνος φθάσει σε μια κρίσιμη μάζα, εκρήγνυται σε μια τιτάνια θερμοπυρηνική έκρηξη. Το φως από τις εκρήξεις αυτού του είδους, καθώς ταξιδεύει έως τη Γη, θεωρείται από τους αστρονόμους ιδανικό σημείο αναφοράς για τη μέτρηση των κοσμικών αποστάσεων, καθώς και για τον υπολογισμό του πόσο έχει επεκταθεί (διασταλεί) το σύμπαν από τότε που έγινε η συγκεκριμένη έκρηξη.

Πηγή:physicsgg.files.wordpress.com/2013/01/supernova_mingus.jpg

Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2013

Οι Αμερικανοί σχεδίαζαν να ανατινάξουν το φεγγάρι






Θα μπορούσε να είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας, είναι όμως σχέδιο του ...αμερικανικού Πενταγώνου: οι ΗΠΑ σχεδίαζαν να ανατινάξουν το φεγγάρι μέσω πυρηνικής έκρηξης το 1959!

Αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτει η εφημερίδα The Sun αλλά και η Telegraph, οι οποίες επικαλούνται σχέδια της αμερικανικής κυβέρνησης τα οποία έμεναν απόρρητα για 45 χρόνια.

Το σχέδιο αυτό θεωρείται προϊόν της φρενίτιδας του Ψυχρού Πολέμου. Το κύρος της Ουάσινγκτον εθίγη σε τέτοιο βαθμό που οι Ρώσοι έστειλαν πρώτοι το Σπούτνικ στο διάστημα το 1957 που ήθελαν μια... απάντηση ακόμη πιο εντυπωσιακή: μια ανατίναξη της Σελήνης. Σύμφωνα, λοιπόν, με το σχέδιο, το 1959, μια ισχυρότατη ατομική βόμβα θα στελνόταν στο φεγγάρι. Η εναλλακτική της βόμβας υδρογόνου, που θα ήταν ακόμη πιο αποτελεσματική απορρίφθηκε αφού θα ήταν πάρα πολύ βαριά για να απογειωθεί. Η ατομική βόμβα θα ενσωματωνόταν σε ένα πύραυλο που θα έκανε ένα ταξίδι 238.000 μιλίων μέχρι τη Σελήνη. Στο σχέδιο συμμετείχε και ο διάσημος επιστήμονας Carl Sagan, που τότε ήταν απλώς ένας αριστούχος φοιτητής.

Οι επιστήμονες του αμερικανικού στρατού όμως εγκατέλειψαν την ιδέα καθώς είτε σε περίπτωση επιτυχίας είτε σε περίπτωση αποτυχίας, δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν οι συνέπειες μιας τέτοιας κοσμογονικής καταστροφής. Αντ' αυτού δούλεψαν εντατικά και το 1969, ο Αμερικανός Neil Armstrong έγινε ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του στο φεγγάρι.

http://planet-greece.blogspot.com/2012/11/blog-post_1650.html

Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2013

Βίντεο: ο χορός του πολικού σέλαος





To βόρειο σέλας όπως το συνέλαβε ο φακός του Thierry Legault

Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε το βόρειο σέλας στον ουρανό του Komagfjord, στη Νορβηγία ( βόρειο άκρο Σκανδιναβίας), όπως το συνέλαβε ο φακός του Γάλλου αστροφωτογράφου Thierry Legault . Οι φωτογραφίες λήφθηκαν στις 14 και 15 Δεκεμβρίου 2012:

Το τηλεσκόπιο ALMA καταγράφει τον σχηματισμό πλανητών



Καλλιτεχνική άποψη του συστήματος HD142527

Μια άκρως εντυπωσιακή αλλά και ενδιαφέρουσα κοσμική καταγραφή πραγματοποιεί διεθνής επιστημονική ομάδα με το τηλεσκόπιο ALMA που βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα της Χιλής. Οι ερευνητές παρατηρούν έναν κοσμικό «τοκετό». Εντόπισαν ένα νεαρό άστρο γύρω από το οποίο αρχίζει να δημιουργείται ένα πλανητικό σύστημα. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες εντόπισαν τον σχηματισμό δύο πλανητών και απεικόνισαν το φαινόμενο, γεγονός που συμβαίνει για πρώτη φορά.

Ένας πλανήτης γεννιέται
Οι ερευνητές παρατηρούν το άστρο HD 142527 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 450 ετών φωτός από τη Γη. Πρόκειται για ένα άστρο που βρίσκεται στα πρώτα στάδια της ζωής του. Γύρω του έχει δημιουργηθεί ένας δίσκος κοσμικής ύλης που αποτελείται από τα «υπολείμματα» (σκόνη, αέρια) του νεφελώματος μέσα στο οποίο γεννήθηκε.
πηγή physicsgg