Ο Χαμπλ και το βραβείο Νόμπελ

Έντγουιν Χαμπλ

Ο Edwin Powel Hubble (1889-1953) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αστρονόμους του 20ου αιώνα. Τέσσερις είναι κυριότερες συνεισφορές του Ηubble στην αστρονομία:
1. Το σύστημα ταξινόμησης γαλαξιών που φέρει το όνομά του Hubble, σε ένα διάγραμμα που περιλαμβάνει σπειροειδείς, ραβδωτούς και ελλειπτικούς γαλαξίες και μοιάζει με διαπασών.
2. Την ανακάλυψη των Κηφείδων στον γαλαξία NGC 6822 (ή γαλαξίας του Μπάρναρντ), και την αντίστοιχη εργασία του στους γαλαξίες M31(ή γαλαξίας της Ανδρομέδας3) και M33 (ή γαλαξίας του Τριγώνου), που έδωσαν απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την φύση των γαλαξιών.
3. Την ανακάλυψη της ομοιογενούς κατανομής των γαλαξιών και
4. Την σχέση μεταξύ της ταχύτητας-απόστασης των γαλαξιών που είναι γνωστή ως νόμος του Hubble, το φυσικό συμπέρασμα του οποίου είναι πως το σύμπαν διαστέλλεται.

Ο Edwin Hubble κατά τη διάρκεια της ζωής του τιμήθηκε με διάφορα βραβεία για την επιστημονική συνεισφορά του, χωρίς όμως να λάβει το υπέρτατο βραβείο, ένα Νόμπελ Φυσικής. Σύμφωνα με φήμες – που αναφέρονται συχνά σε βιβλία εκλαϊκευμένης αστρονομίας και στην wikipedia – η επιτροπή των βραβείων Νόμπελ, το 1953, αποφάσισε να απονείμει το βραβείο Νόμπελ Φυσικής στον Hubble. Όμως ο Hubble, πέθανε λίγο πριν την ανακοίνωση, κι έτσι δεδομένου ότι το βραβείο δεν απονέμεται σε επιστήμονα που δεν βρίσκεται εν ζωή, χάθηκε η ευκαιρία να τιμηθεί για πρώτη φορά – μέχρι το 1953 – με το βραβείο Νόμπελ ένας αστρονόμος.

Η εντύπωση που επικρατούσε μέχρι τώρα ήταν πως η τύχη έπαιξε ένα άσχημο παιχνίδι στερώντας το βραβείο Νόμπελ Φυσικής σε έναν από τους μεγαλύτερους αστρονόμους της σύγχρονης ιστορίας δεδομένου ότι, εκ των υστέρων, φαίνεται αυτονόητο πως ο Hubble άξιζε το Νόμπελ Φυσικής.

Ο Kohji Tsumura διερεύνησε το ζήτημα [λεπτομέρειες εδώ: Verification of the anecdote about Edwin Hubble and the Nobel Prize] και διαπίστωσε πως ο Edwin Hubble το 1953 ήταν πράγματι υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Φυσικής. Όμως, η επιτροπή αξιολόγησης κατέληξε στο συμπέρασμα πως το ερευνητικό έργο του Hubble στην αστρονομία δεν άξιζε το βραβείο. Με λίγα λόγια οι αξιολογητές δεν αντιλήφθηκαν την σπουδαιότητα των ανακαλύψεων ενός επιστήμονα που άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το σύμπαν. Πρόκειται για ένα συνηθισμένο συμβάν στην επιστημονική εξέλιξη.

Για την ιστορία το βραβείο Νόμπελ Φυσικής για το έτος 1953 δόθηκε στον Frederik Zernike για την εφεύρεση του μικροσκοπίου αντίθεσης φάσης.