Fomalhaut(Φομαλχώ): Το αστρικό σύστημα με τα εντυπωσιακά δαχτυλίδια με κομήτες

Πρόκειται για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αστρικά συστήματα που γνωρίζουμε και βρίσκεται μάλιστα στη διαστημική γειτονιά μας.

Το σύστημα ανήκει στον αστερισμό του Νότιου Ιχθύος και έχει λάβει την ονομασίαFomalhaut που στα αραβικά σημαίνει «το στόμα του ψαριού». Αποτελείται από τρία αστέρια και έχουν εντοπιστεί εκεί πλανήτες αλλά και εντυπωσιακά δαχτυλίδια με κομήτες.

Το σύστημα

Το Fomalhaut A είναι ο… βασιλιάς του συστήματος. Βρίσκεται σε απόσταση 25 ετών φωτός από τη Γη και είναι ένα από τα πιο λαμπρά αστέρια του ουράνιου θόλου. Το Fomalhaut Α είναι ένα πολύ νεαρό άστρο η ηλικία του οποίου υπολογίζεται στα 100-300 εκατομμύρια έτη.

Έχει περίπου διπλάσια διάμετρο και μάζα από τον Ήλιο και είναι 16 φορές πιο φωτεινό από το μητρικό μας άστρο. Όμως οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το άστρο αυτό θα σβήσει σχετικά σύντομα αφού υπολογίζουν ότι η διάρκεια της ζωής του δεν θα ξεπεράσει το ένα δισ. έτη.

Από τη δεκαετία του 1980 οι αστρονόμοι είχαν εντοπίσει ενδείξεις για την ύπαρξη ενός πλανήτη που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το άστρο. Μετά από περίπου 30 έτη διαφωνιών στην επιστημονική κοινότητα στα τέλη του 2012 ερευνητική ομάδα από τις ΗΠΑ και τον Καναδά επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του πλανήτη που έλαβε την ονομασία Fomalhaut b.

Πιστεύεται ότι είναι ένας πλανήτης αερίων περίπου δύο φορές μικρότερος από τον Δία. Το δεύτερο άστρο του συστήματος είναι το Fomalhaut B και το τρίτο και μικρότερο σε μέγεθος το Fomalhaut C.

Τα δαχτυλίδια και οι πλανήτες

Στο Fomalhaut A είχε εντοπιστεί η ύπαρξη ενός εντυπωσιακού δαχτυλιδιού που δεν αποτελείται από «παγάκια» όπως αυτά του Κρόνου αλλά από… κομήτες. Διεθνής ερευνητική ομάδα χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Herschel ανακάλυψε ότι και το Fomalhaut C φιλοξενεί ένα εξίσου εντυπωσιακό δαχτυλίδι κομητών.

Η ανακάλυψη σύμφωνα με τους ειδικούς μπορεί να φωτίσει κάποια φαινόμενα στο αστρικό σύστημα για τα οποία οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να βρουν απαντήσεις.

«Είναι πολύ σπάνιο να βρίσκουμε δύο ζώνες κομητών σε ένα αστρικό σύστημα και αναρωτιόμαστε τώρα αν αυτές οι δύο ζώνες συνδέονται μεταξύ τους με κάποιο τρόπο»αναφέρει ο Γκράντ Κένεντι, αστρονόμος του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Η ανακάλυψη αναμένεται να φωτίσει τις αλληλεπιδράσεις των τριών άστρων μεταξύ τους και να προσφέρει νέα στοιχεία για τις τροχιές τους αλλά και την τροχιά του πλανήτη που έχει εντοπιστεί εκεί.

Πολλοί επιστήμονες με βάση τα δεδομένα που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα από το αστρικό σύστημα Fomalhaut έχουν διατυπώσει την εκτίμηση ότι είναι πιθανό να υπάρχει εκεί ένας ακόμη πλανήτης.

Τα ευρήματα που θα προκύψουν από την ανακάλυψη του δεύτερου δαχτυλιδιού κομητών αναμένεται να δώσουν απάντηση στο αν υπάρχει τελικά και άλλος/άλλοι πλανήτες στο Fomalhaut.

Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».

tovima