Μία νέα μέθοδο παρατήρησης των κβάζαρ – των πιο απομακρυσμένων και λαμπρών αντικειμένων στο σύμπαν – πρότειναν Βρετανοί επιστήμονες. Η ουσία της έγκειται στην εστίαση του φωτός από ενεργούς πυρήνες γαλαξιών στο βαρυτικό πεδίο, μέσω των οποίων αυτό περνάει στην πορεία προς τη Γη. Οι ειδικοί αποκαλούν την εργασία ενδιαφέρουσα, σημειώνοντας ότι η ίδια η αρχή της δεν είναι κάτι καινούργιο.
Ο Άντριου Λόρενς μελετούσε με τους συναδέλφους του από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου ένα αρκετά σπάνιο γεγονός – την πτώση ενός άστρου σε μία μαύρη τρύπα, η οποία βρίσκεται στο κέντρο ενός γαλαξία. Το άστρο σε αυτήν την περίπτωση διαλύεται από το ισχυρό βαρυτικό πεδίο. Για αρκετούς γήινους μήνες το άστρο εκπέπει μία φωτεινή λάμψη, ενώ στη συνέχεια η φωτεινότητά του εξασθενεί.
Παρατηρώντας εκατομμύρια γαλαξίες με τη βοήθεια ενός τηλεσκοπίου στη Χαβάη, οι επιστήμονες ανακάλυψαν μόνο μερικές δεκάδες τέτοιους γαλαξίες, στο κέντρο των οποίων βρίσκεται μία ισχυρή πηγή φωτός. Η φωτεινότητα μερικών από αυτά δεν άλλαζε για μήνες. Το πιθανότερο είναι, ότι τα απομακρυσμένα κβάζαρ εκπέμπουν το φως μέσω ενός πιο κοντινού γαλαξία. Αλλά σε ψηφιακές εικόνες πριν από 10 χρόνια δεν υπήρχαν εκεί.
Ο Λόρενς πρότεινε, ότι η αμυδρή λάμψη του κβάζαρ αυξανόταν πολλές φορές, όταν μεταξύ αυτού και της Γης περνούσε ένα από τα άστρα του γαλαξία. Τα σωματίδια του φωτός διαθέτουν μάζα, και η έλξη από το άστρο εκτρέπει και εστιάζει τις ακτίνες φωτός, λειτουργώντας ως φακός. Αυτό το φαινόμενο διαρκεί για αρκετά χρόνια, μέχρι το άστρο να αλλάξει τη θέση του. Με τη βοήθεια αυτού του «φακού» ο Βρετανός επιστήμονας ελπίζει να μελετήσει τη δομή των κβάζαρ.
Αστροφυσικοί από το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας ήδη χρησιμοποιούν μία παρόμοια μέθοδο, όπου στη διάρκεια 20 ετών παρατηρούσαν το γνωστό κβάζαρ «Σταυρός του Αϊνστάιν», το οποίο φωτίζει μέσω ενός γαλαξία. Από το «φακό» της μαύρης τρύπας του κατάφεραν σε γενικές γραμμές να υποθέσουν τη δομή του, εξηγεί ο επιστήμονας Μιχαήλ Σάζιν:
Στο κέντρο του κβάζαρ υπάρχει μία γιγάντια μαύρη τρύπα με μάζα ίση με δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες. Η μαύρη τρύπα περιστρέφεται, οπότε δημιουργούνται ηλεκτρομαγνητικά πεδία, και εμφανίζεται ένας πίδακας εκροής από τις δύο πλευρές του κβάζαρ. Γύρω από τη μαύρη τρύπα υπάρχει ένας δίσκος υλικού, το οποίο πέφτει πάνω της, αποκτά κινητική ενέργεια και μετατρέπεται σε ακτινοβολία.
Ένα από τα σημαντικότερα μυστήρια για τους επιστήμονες παράμενει το ερώτημα, γιατί μία τεράστια ποσότητα ενέργειας εκπέμπεται από ένα τόσο μικρό αντικείμενο, λέει ο αναπληρωτής καθηγητής του τομέα Αστρονομίας του τμήματος Φυσικής του Κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας, Βλαντίμιρ Σούρντιν:
Φανταστείτε μία περιοχή, όχι μεγαλύτερη από το ηλιακό μας σύστημα, γεμάτη με εκατοντάδες δισεκατομμύρια άστρα, όπως ο Ήλιος. Μία τέτοια εκπομπή ενέργειας παρατηρείται στο κβάζαρ. Ο πλανήτης μας θα είχε απλά εξατμιστεί μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, αν βρισκόταν εκεί. Τι συμβαίνει εκεί, δεν καταλαβαίνουμε.
Σύμφωνα με τον Σούρντιν, η ενεργή περιοχή, την οποία ονομάζουν κβάζαρ, βρίσκεται στο κέντρο νεαρών γαλαξιών. Οι επιστήμονες ενδιαφέρονται να μάθουν, γιατί τα κβάζαρ, που έχουν ήδη ανακαλυφθεί περίπου 200 χιλιάδες από αυτά, γεννήθηκαν μόνο την εποχή του πρώιμου σύμπαντος και είναι απομακρυσμένα σε απόσταση δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Η περαιτέρω μελέτη των κβάζαρ θα επιτρέψει στους επιστήμονες να έρθουν λίγο πιο κοντά στην κατανόηση της ιστορίας του σύμπαντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου