Το γαλαξιακό σμήνος στον αστερισμό του Φοίνικα, που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, ήταν το αντικείμενο της ειδικής συνέντευξης Τύπου της NASA. Ο λόγος γι’ αυτήν την ιδιαίτερη προσοχή είναι οι ασυνήθεις ιδιότητες των συστάδων, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την αντίληψή μας για το πώς εξελίσσονται τα σμήνη. Το εν λόγω σμήνος ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα, χάρη στο λεγόμενο φαινόμενο Sunyaev-Zeldovich, το οποίο έχει πάρει το όνομά του από τους Σοβιετικούς αστροφυσικούς, που πρώτοι το περιέγραψαν περισσότερο από 40 χρόνια πριν.
Το σμήνος των γαλαξιών στον αστερισμό του Φοίνικα (στα αγγλικά η συγκέντρωση αυτή ήδη έχει ονομαστεί απλώς «σμήνος Φοίνιξ») εντυπωσιάζει με πολλές ιδιότητές του ταυτόχρονα. Κατ’ αρχάς, η ροή της ακτινοβολίας ακτίνων X από αυτόν είναι εξαιρετικά υψηλή. Κατά δεύτερον πρόκειται για ένα από τα ογκωδέστερα γνωστά έως σήμερα συμπλέγματα. Κατά τρίτον στο κεντρικό τμήμα του σμήνους παρατηρείται εξαιρετικά υψηλός ρυθμός σχηματισμού αστέρων. Τέλος, προς έκπληξη των ερευνητών, στο κέντρο του σμήνους το καυτό αέριο ψύχεται πολύ ταχύτερα από ό,τι σε άλλα γαλαξιακά συμπλέγματα. Ποια είναι η σημασία που έχει το γεγονός αυτό για την αστροφυσική, εξηγούν οι συντάκτες του άρθρου, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature.
Διαπιστώθηκε ότι στο εσωτερικό του σμήνους εξελίσσεται μια αρκετά έντονη δραστηριότητα σχηματισμού νέων άστρων. Αυτό είναι αρκετά ασυνήθιστο, καθώς έως σήμερα στα κέντρα των περισσότερων συμπλεγμάτων γαλαξιών η εμφάνιση νέων αστεριών παρατηρείτο πολύ σπάνια.
Ο υψηλός ρυθμός εμφάνισης νέων αστεριών ήταν άλλη μια αιτία γιατί το σμήνος τόσο πρόθυμα έγινε γνωστή ως «το σμήνος του Φοίνικα». Εκτιμάται ότι ο σχηματισμός αστεριών στα κέντρα των συγκεντρώσεων των γαλαξιών έχει «σβήσει» περίπου 10 δισεκατομμύρια χρόνια πριν και το γεγονός ότι στο υπό παρατήρηση σμήνος συνεχίζεται τώρα, μοιάζει σαν να έχει υποστεί μια «δεύτερη γέννησή» του.
Πάντως εάν η «γέννηση» αυτή είναι δεύτερη ή ίσως τρίτη ή τέταρτη, δεν είναι προς το παρόν σαφές. Σε συνέντευξη αφιερωμένη σ’ αυτήν την εργασία ο ακαδημαϊκός της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών Ρασίντ Σιουνιάεφ, ο οποίος συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας και το Ινστιτούτου Αστροφυσικής της Εταιρείας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία, εξέφρασε την υπόθεση ότι μετά από την περίοδο της «ψύξης», που σχετίζεται με τη χαμηλή δραστηριότητα της μαύρης τρύπας, οι συγκεντρώσεις γαλαξιών σημειώνονται αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Μπορούμε να αναμένουμε ότι το αμέσως προσεχές μέλλον θα φέρει νέες ανακαλύψεις μαζί με νέα σμήνη γαλαξιών. Η αναζήτησή τους είναι τώρα μια από τις πιο σημαντικές κατευθύνσεις στην αστροφυσική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου