Το ιστορικό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών

Τo Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών είναι το αρχαιότερο ερευνητικό ίδρυμα της χώρας μας και των Βαλκανίων. Ιδρύθηκε με δωρεά του βορειοηπειρώτη τραπεζίτη Βαρώνου Γεωργίου Σίνα το 1842. Το πρώτο κτήριο του Αστεροσκοπείου, κατασκευάστηκε στο λόφο των Νυμφών, απέναντι από την Ακρόπολη. Σχεδιάστηκε από τον Θεόφιλο Χάνσεν και είναι σπάνιας ομορφιάς, αταυροειδές και προσανατολισμένο στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.

H οικογένεια Σίνα εξόπλισε και συντήρησε το Ίδρυμα μέχρι το 1884 που το ανέλαβε το Κράτος. Τα πρώτα 50 χρόνια Αστρονόμοι – Διευθυντές του Αστεροσκοπείου ήταν ο Γ. Βούρης, καθηγητής της Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο γερμανός Αστρονόμος Julius Schmidt. Οι εργασίες των δύο επιστημόνων και ιδιαίτερα του Schmidt, ο οποίος διακρίθηκε ιδιαίτερα μελετώντας τη Σελήνη, κατέστησαν το Αστεροσκοπείο παγκόσμια γνωστό. Δυστυχώς μετά το θάνατο του τελευταίου και μέχρι το 1891 το Αστεροσκοπείο πρακτικά έκλεισε, με συνέπεια την καταστροφή μεγάλου μέρους του εξοπλισμού του, της βιβλιοθήκης του και των αρχείων του.

To 1891 αναλαμβάνει διευθυντής ο Δ. Αιγινήτης, με ειδικό νόμο που ψηφίστηκε από την Βουλή των Ελλήνων. Ο Αιγινήτης, που παρέμεινε διευθυντής μέχρι τον θάνατο του το 1934, ανακαινίζει το Ίδρυμα και διευρύνει τόσο τις επιστημονικές του δραστηριότητες, όσο και την παροχή υπηρεσιών στην Ελληνική κοινωνία. Ιδρύει το πρώτο Σεισμολογικό Δίκτυο, τη Μετεωρολογική Υπηρεσία – η οποία απετέλεσε υπηρεσία του Αστεροσκοπείου μέχρι την ίδρυση της ΕΜΥ τη δεκαετία του 1930 – την υπηρεσία ώρας κτλ. Καλύπτει τις βασικές ανάγκες σε εξοπλισμό, με τη γενναιοδωρία των μεγάλων Ευεργετών (Συγγρός, Δωρίδης, Καργιαλένειος κά). Οργανώνει το Αστεροσκοπείο σε πρότυπη δημόσια υπηρεσία και κατανέμει τις υπηρεσίες του σε τρία τμήματα, το Αστρονομικό, το Γεωδυναμικό, το Μετεωρολογικό. Οικοδομεί νέες κτηριακές εγκαταστάσεις, εμπλουτίζει τη βιβλιοθήκη και εκδίδει 12 τόμους με τις εργασίες του Αστεροσκοπείου.

Έκτοτε το Αστεροσκοπείο συνεχίζει να προσφέρει πολύπλευρα, στην επιστημονική έρευνα, στην εκπαίδευση και συνολικά στην Ελληνική κοινωνία. Η δομή του παρέμεινε περίπου η ίδια. Τα τμήματα που οργάνωσε ο Δ. Αιγινήτης εξελίχθηκαν σε Ινστιτούτα με την ονομασία Αστρονομικό Ινστιτούτο, Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Φυσικής του Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος αντίστοιχα, ενώ ένα τέταρτο Ινστιτούτο, που ονομάζεται σήμερα Ινστιτούτο Ιονόσφαιρας και Φυσικής του Διαστήματος, προστέθηκε στα μέσα της δεκαετίας 1950. Παράλληλα, το Αστεροσκοπείο αναπτύχθηκε με την ίδρυση του Αστρονομικού Σταθμού Κρυονερίου Κορινθίας, όπου λειτουργεί το μεγαλύτερο τηλεσκόπειο του Αστρονομικού Ινστιτούτου, το 1975. To 2003 το Ινστιτούτο Αστροσωματιδιακής Φυσικής “ΝΕΣΤΩΡ” έγινε το πέμπτο ινστιτούτο του Ε.Α.Α.
24grammata.