Μια νέα ματιά στο Νεφέλωμα του Αετού

Διαστημικά τηλεσκόπια της ESA ρίχνουν νέο φως στο νεφέλωμα που «πρωταγωνίστησε» σε μία από τις πιο γνωστές εικόνες του 20ού αιώνα.





Το 1995, η φωτογραφία «Pillars of Creation» (Πυλώνες της Δημιουργίας), από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, αποτέλεσε μία από τις πιο γνωστές εικόνες του 20ού αιώνα, με πρωταγωνιστή το «Νεφέλωμα του Αετού» (Eagle Nebula). Σήμερα, δύο διαστημικά τηλεσκόπια της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας ρίχνουν νέο φως σε αυτή την αινιγματική περιοχή του σύμπαντος, όπου «γεννιούνται» άστρα.

Το Νεφέλωμα του Αετού βρίσκεται 6.500 έτη φωτός μακριά, στον Αστερισμό του Όφεως (Serpens). Περιέχει ένα σύμπλεγμα θερμών αστέρων, το NGC6611, το οποίο είναι ορατό και με απλά τηλεσκόπια, το οποίο φωτίζει και διαμορφώνει τα αέρια και τη σκόνη που το περιτριγυρίζει.



Η εικόνα του Hubble υποδεικνύει τη γένεση νέων άστρων μέσα στους «πυλώνες», εντός EGG (evaporating gaseous globules- σφαίρες εξατμιζομένων αερίων), ωστόσο η παρεμβαλλόμενη σκόνη κατέστησε δύσκολη την εξαγωγή σαφών συμπερασμάτων.

Μία νέα εικόνα από το διαστημικό παρατηρητήριο Herschel της ESA δείχνει ξανά τους πυλώνες και τα νέφη αερίων και σκόνης γύρω τους, και αυτή τη φορά επιτρέπει στους αστρονόμους να δουν στο εσωτερικό. Επίσης, μία νέα εικόνα από το τηλεσκόπιο XMM-Newton δείχνει τους αστέρες που ευθύνονται για τη διαμόρφωση των «πυλώνων».



Σε συνδυασμό με τα δεδομένα από το τηλεσκόπιο του ESO (European Southern Observatory) στο Παρανάλ της Χιλής, καθώς και από το τηλεσκόπιο Max Planck Gesellschaft στο Λα Σίλα (Χιλή), η εν λόγω περιοχή του ουρανού γίνεται ορατή με έναν νέο, αποκαλυπτικό και συνάμα πανέμορφο τρόπο.



Σε ορατά μήκη κύματος, το νεφέλωμα λάμπει κυρίως χάρη στο αντανακλώμενο φως των αστεριών και τα θερμά αέρια. Σε υπέρυθρα μήκη, το Herschel εντοπίζει την ψυχρή σκόνη και οι πυλώνες εμφανίζονται, λάμποντας με το δικό τους φως.

Χάρη στη λάμψη λεπτών «στηλών» αερίων και σκόνης, οι αστρονόμοι λαμβάνουν στοιχεία σχετικά με την αλληλεπίδραση με το υπεριώδες φως από θερμούς αστέρες, που παρατηρούνται από το XMM-Newton.



Οι εικόνες του Herschel κάνουν δυνατή την αναζήτηση νεαρών αστεριών σε μία πολύ μεγαλύτερη περιοχή του ουρανού, επιτρέποντας την περαιτέρω κατανόηση των δυνάμεων που ενεργούν μέσα στο Νεφέλωμα του Αετού.

Προηγούμενες εικόνες είχαν δημιουργήσει υποψίες περί εξέλιξης ενός από εκ των μεγάλων, θερμών αστέρων του NGC6622 σε σουπερνόβα πριν από 6.000 χρόνια, με αποτέλεσμα την εκπομπή ενός ωστικού κύματος που κατέστρεψε τους πυλώνες. Ωστόσο, λόγω της απόστασης, αν έχει συμβεί κάτι τέτοιο, θα γίνει ορατό στη Γη μετά από πολλές εκατοντάδες χρόνια.

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ESA