Ο αστεροειδής 2011 AG5 που ανακαλύφθηκε τον Ιανουάριο 2011 έχει μια πιθανότητα να συγκρουστεί με τον πλανήτη μας το 2040. Αυτό δημιούργησε έντονες ανησυχίες ανάμεσα στους επιστήμονες αν και περισσότερες παρατηρήσεις θα χρειαστούν στα επόμενα 4 χρόνια για να υπολογιστεί με ακρίβεια η τροχιά του και να αποκλειστεί ή να επιβεβαιωθεί αυτό το ενδεχόμενο. Σε μια πρόσφατη ανάλυση, ερευνητές της ΝΑΣΑ αναφέρουν ότι νέα δεδομένα δείχνουν ότι το πέρασμα του αστεροειδή θα είναι μάλλον ασφαλές, με πιθανότητα μεγαλύτερη του 99%.
Εικ1_1: Στην περιοχή του Sagittarius A* ή Sgr A*, της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας στο κέντρο του Γαλαξία μας, οι αστρονόμοι εδώ και χρόνια παρατηρούν μυστηριώδεις λάμψεις στις ακτίνες Χ. Μια πρόσφατη μελέτη δίνει μια πιθανή εξήγηση σε αυτά τα φαινόμενα: κοντά στο Sgr A* υπάρχει ένα νέφος εκατοντάδων τρισεκατομμυρίων αστεροειδών και κομητών, που ξέφυγαν από τα αστρικά συστήματα στα οποία ανήκαν και περιφέρονται πολύ κοντά στη μαύρη τρύπα. Όταν ένας αστεροειδής διαμέτρου 10 χιλιομέτρων ή μεγαλύτερης βρεθεί σε απόσταση τουλάχιστον 150 εκατομμυρίων χιλιομέτρων (δηλαδή όση η απόσταση Γης-Ήλιου) από την μαύρη τρύπα, διαλύεται σε κομμάτια λόγω των παλιρροϊκών δυνάμεων που του εξασκούνται. Τα κομμάτια αυτά θερμαίνονται και εξατμίζονται καθώς κατευθύνονται προς τη μαύρη τρύπα (ακριβώς όπως συμβαίνει με τους διάττοντες που εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα) παράγοντας αυτές τις λάμψεις ακτίνων Χ (Credit: Illustrations: NASA/CXC/M.Weiss).
Ο αστεροειδής έχει διάμετρο 140 μέτρων ανακαλύφθηκε σε μια επισκόπηση του ουρανού από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στην Tucson, που διήρκεσε αρκετούς μήνες. Εφ’ όσον υπάρχει πιθανότητα πρόσπτωσης στη Γη, αν και μικρή, οι επιστήμονες θα πρέπει να συνεχίσουν να επαγρυπνούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετά χρόνια πριν ένας άλλος αστεροειδής, ο Απόφις, θεωρούνταν μια εξ’ ίσου σημαντική απειλή για το έτος 2036. Αλλά πρόσφατες παρατηρήσεις μεταξύ των 2005-2008 έδειξαν εξαιρετικά μειωμένη πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο.
Πράγματι, όσο περισσότερες παρατηρήσεις και δεδομένα συλλέγει κανείς τόσο καλύτερα μπορεί να υπολογίσει την τροχιά ενός αστεροειδή και να μειώσει την αβεβαιότητα ως προς την πιθανή πρόσκρουσή του στη Γη. Μέχρι στιγμής, όλοι οι κοντινοί στη Γη αστεροειδείς, συμπεριλαμβανομένου και του 2011 AG5 δεν φαίνονται να παρουσιάζουν κανένα κίνδυνο για τον πλανήτη μας.
Εικ1_2: Νέα αποτελέσματα από την επισκόπηση NEOWISE της NASA βρίσκουν περισσότερους ενδεχομένως επικίνδυνους αστεροειδείς, τους PHAs, με πολύ κοντινές στη Γη τροχιές (απόσταση μικρότερη των 8 εκατομμυρίων χιλιομέτρων ) και διαστάσεις αρκετά μεγάλες για να επιβιώσουν από το πέρασμά τους στη γήινη ατμόσφαιρα και να επιφέρουν σημαντικές καταστροφές στο έδαφος (Credit: NASA/JPL-Caltech).
Οι Near Earth Asteroids ή ΝΕΟs όπως λέγονται αποτελούν μια κατηγορία αστεροειδών που οι τροχιές τους πλησιάζουν πολύ κοντά στη Γη και μπορεί να αποβούν επικίνδυνοι για τον πλανήτη μας. Η NASA δημιούργησε το 1998 ένα ειδικό πρόγραμμα παρακολούθησης των ΝΕΟs και των κομητών με διάμετρο μεγαλύτερη του 1 χιλιομέτρου, που πλησιάζουν επικίνδυνα τον πλανήτη μας. Οι PHAs είναι μια υποκατηγορία των NEOs, που πλησιάζουν σε απόσταση μικρότερη των 8 εκατομμυρίων χιλιομέτρων και είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να επιζήσουν του περάσματός τους μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης και να προκαλέσουν καταστροφές στο σημείο της πτώσης τους στο έδαφος. Ένας αστεροειδής του μεγέθους του 2011 AG5 θα μπορούσε να επηρεάσει μια περιοχή μεγέθους ως και 150 χιλιομέτρων.
Εικ1_3: Αυτό το διάγραμμα καταδεικνύει την διαφορά ανάμεσα στις τροχιές ενός τυπικού κοντινού αστεροειδή (μπλε) και ενός πιθανώς επικίνδυνου για τη Γη αστεροειδή (πορτοκαλί) (Credit: NASA/JPL-Caltech).
Προς το παρόν, 2011 AG5 βρίσκεται πέρα από την τροχιά του Άρη, και μη παρατηρήσιμος λόγω του ότι εμφανίζεται στη διάρκεια της ημέρας. Το φθινόπωρο του 2013 η κατάσταση θα βελτιωθεί και έτσι τα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν καλύτερα την τροχιά του αστεροειδή. Τότε ο 2011 AG5 θα βρίσκεται σε απόσταση 147 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη και θα είναι ορατός στο νυκτερινό ουρανό.
Το 2023 η κατάσταση θα ξεκαθαρίσει ακόμη περισσότερο, καθώς ο αστεροειδής θα έχει πλησιάσει σε απόσταση 1.8 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας. Εκείνο το πέρασμα θα είναι κρίσιμο για την μετέπειτα πορεία του αστεροειδή: αν τον Φεβρουάριο 2013 περάσει μέσα από μια συγκεκριμένη περιοχή στον διαπλανητικό χώρο, διαμέτρου 365 χιλιομέτρων, που ονομάζεται «κλειδαρότρυπα», τότε είναι πιθανόν το βαρυτικό πεδίο της Γης να επηρεάσει την τροχιά του τόσο ώστε να τον οδηγήσει ακόμη και σε πρόσκρουση με τη Γη στις 5 Φεβρουαρίου 2040.
Βέβαια οι επιστήμονες προς το παρόν δεν δίνουν μεγάλες πιθανότητες να συμβεί αυτό αλλά οι παρατηρήσεις που θα γίνουν μεταξύ 2013-2016 ίσως αλλάξουν αυτή την εκτίμηση. Σε αυτή την περίπτωση τι θα γίνει; Υπάρχει βεβαίως ακόμη πολύς χρόνος για να προετοιμαστούμε για μια τέτοια πιθανότητα και να σχεδιάσουμε αρκετές αποστολές για να αλλάξει η επικίνδυνη τροχιά του αστεροειδή.Της Αστροφυσικού Ελένης Χατζηχρήστου
Εικ1_1: Στην περιοχή του Sagittarius A* ή Sgr A*, της υπερμεγέθους μαύρης τρύπας στο κέντρο του Γαλαξία μας, οι αστρονόμοι εδώ και χρόνια παρατηρούν μυστηριώδεις λάμψεις στις ακτίνες Χ. Μια πρόσφατη μελέτη δίνει μια πιθανή εξήγηση σε αυτά τα φαινόμενα: κοντά στο Sgr A* υπάρχει ένα νέφος εκατοντάδων τρισεκατομμυρίων αστεροειδών και κομητών, που ξέφυγαν από τα αστρικά συστήματα στα οποία ανήκαν και περιφέρονται πολύ κοντά στη μαύρη τρύπα. Όταν ένας αστεροειδής διαμέτρου 10 χιλιομέτρων ή μεγαλύτερης βρεθεί σε απόσταση τουλάχιστον 150 εκατομμυρίων χιλιομέτρων (δηλαδή όση η απόσταση Γης-Ήλιου) από την μαύρη τρύπα, διαλύεται σε κομμάτια λόγω των παλιρροϊκών δυνάμεων που του εξασκούνται. Τα κομμάτια αυτά θερμαίνονται και εξατμίζονται καθώς κατευθύνονται προς τη μαύρη τρύπα (ακριβώς όπως συμβαίνει με τους διάττοντες που εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα) παράγοντας αυτές τις λάμψεις ακτίνων Χ (Credit: Illustrations: NASA/CXC/M.Weiss).
Ο αστεροειδής έχει διάμετρο 140 μέτρων ανακαλύφθηκε σε μια επισκόπηση του ουρανού από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στην Tucson, που διήρκεσε αρκετούς μήνες. Εφ’ όσον υπάρχει πιθανότητα πρόσπτωσης στη Γη, αν και μικρή, οι επιστήμονες θα πρέπει να συνεχίσουν να επαγρυπνούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετά χρόνια πριν ένας άλλος αστεροειδής, ο Απόφις, θεωρούνταν μια εξ’ ίσου σημαντική απειλή για το έτος 2036. Αλλά πρόσφατες παρατηρήσεις μεταξύ των 2005-2008 έδειξαν εξαιρετικά μειωμένη πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο.
Πράγματι, όσο περισσότερες παρατηρήσεις και δεδομένα συλλέγει κανείς τόσο καλύτερα μπορεί να υπολογίσει την τροχιά ενός αστεροειδή και να μειώσει την αβεβαιότητα ως προς την πιθανή πρόσκρουσή του στη Γη. Μέχρι στιγμής, όλοι οι κοντινοί στη Γη αστεροειδείς, συμπεριλαμβανομένου και του 2011 AG5 δεν φαίνονται να παρουσιάζουν κανένα κίνδυνο για τον πλανήτη μας.
Εικ1_2: Νέα αποτελέσματα από την επισκόπηση NEOWISE της NASA βρίσκουν περισσότερους ενδεχομένως επικίνδυνους αστεροειδείς, τους PHAs, με πολύ κοντινές στη Γη τροχιές (απόσταση μικρότερη των 8 εκατομμυρίων χιλιομέτρων ) και διαστάσεις αρκετά μεγάλες για να επιβιώσουν από το πέρασμά τους στη γήινη ατμόσφαιρα και να επιφέρουν σημαντικές καταστροφές στο έδαφος (Credit: NASA/JPL-Caltech).
Οι Near Earth Asteroids ή ΝΕΟs όπως λέγονται αποτελούν μια κατηγορία αστεροειδών που οι τροχιές τους πλησιάζουν πολύ κοντά στη Γη και μπορεί να αποβούν επικίνδυνοι για τον πλανήτη μας. Η NASA δημιούργησε το 1998 ένα ειδικό πρόγραμμα παρακολούθησης των ΝΕΟs και των κομητών με διάμετρο μεγαλύτερη του 1 χιλιομέτρου, που πλησιάζουν επικίνδυνα τον πλανήτη μας. Οι PHAs είναι μια υποκατηγορία των NEOs, που πλησιάζουν σε απόσταση μικρότερη των 8 εκατομμυρίων χιλιομέτρων και είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να επιζήσουν του περάσματός τους μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης και να προκαλέσουν καταστροφές στο σημείο της πτώσης τους στο έδαφος. Ένας αστεροειδής του μεγέθους του 2011 AG5 θα μπορούσε να επηρεάσει μια περιοχή μεγέθους ως και 150 χιλιομέτρων.
Εικ1_3: Αυτό το διάγραμμα καταδεικνύει την διαφορά ανάμεσα στις τροχιές ενός τυπικού κοντινού αστεροειδή (μπλε) και ενός πιθανώς επικίνδυνου για τη Γη αστεροειδή (πορτοκαλί) (Credit: NASA/JPL-Caltech).
Προς το παρόν, 2011 AG5 βρίσκεται πέρα από την τροχιά του Άρη, και μη παρατηρήσιμος λόγω του ότι εμφανίζεται στη διάρκεια της ημέρας. Το φθινόπωρο του 2013 η κατάσταση θα βελτιωθεί και έτσι τα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν καλύτερα την τροχιά του αστεροειδή. Τότε ο 2011 AG5 θα βρίσκεται σε απόσταση 147 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη και θα είναι ορατός στο νυκτερινό ουρανό.
Το 2023 η κατάσταση θα ξεκαθαρίσει ακόμη περισσότερο, καθώς ο αστεροειδής θα έχει πλησιάσει σε απόσταση 1.8 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας. Εκείνο το πέρασμα θα είναι κρίσιμο για την μετέπειτα πορεία του αστεροειδή: αν τον Φεβρουάριο 2013 περάσει μέσα από μια συγκεκριμένη περιοχή στον διαπλανητικό χώρο, διαμέτρου 365 χιλιομέτρων, που ονομάζεται «κλειδαρότρυπα», τότε είναι πιθανόν το βαρυτικό πεδίο της Γης να επηρεάσει την τροχιά του τόσο ώστε να τον οδηγήσει ακόμη και σε πρόσκρουση με τη Γη στις 5 Φεβρουαρίου 2040.
Βέβαια οι επιστήμονες προς το παρόν δεν δίνουν μεγάλες πιθανότητες να συμβεί αυτό αλλά οι παρατηρήσεις που θα γίνουν μεταξύ 2013-2016 ίσως αλλάξουν αυτή την εκτίμηση. Σε αυτή την περίπτωση τι θα γίνει; Υπάρχει βεβαίως ακόμη πολύς χρόνος για να προετοιμαστούμε για μια τέτοια πιθανότητα και να σχεδιάσουμε αρκετές αποστολές για να αλλάξει η επικίνδυνη τροχιά του αστεροειδή.Της Αστροφυσικού Ελένης Χατζηχρήστου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου