Οι πρώτοι Έλληνες αστρονόμοι

1842 – Η ίδρυση του Αστεροσκοπείου Αθηνών

Γύρω στο 1840, ο Βαρώνος Γεώργιος Σίνας, τότε Πρόξενος της Ελλάδας στη Βιέννη, εκδήλωσε την πρόθεση να κάνει μια δωρεά για την ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας σε ένα από τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ζήτησε τη συμβουλή του φίλου του κ. Prokesh-Osten, Πρεσβευτή της Αυστρίας στην Ελλάδα, του οποίου γραμματέας τότε ήταν ο φυσικός και αστρονόμος, Καθηγητής Γεώργιος Βούρης. Υπό την επήρεια τους, ο Γ. Σίνας αποφασίζει να δωρίσει στο Ελληνικό Κράτος 500.000 δραχμές για την ίδρυση του Αστεροσκοπείου στην Αθήνα.

Η θεμελίωση του Αστεροσκοπείου Αθηνών έγινε στις 26 Ιουνίου του 1842 κατά τη διάρκεια έκλειψης Ηλίου. Η εκδήλωση έγινε με μεγάλη επισημότητα με την παρουσία του Βασιλιά Όθωνα, μελών της κυβέρνησης και της Ιεράς Συνόδου. Πλήθος κόσμου είχε κατακλύσει τη περιοχή που επιλέχτηκε για την ανέγερση του Αστεροσκοπείου, στο Λόφο Νυμφών στο Θησείο, απέναντι από την Ακρόπολη. Ο Καθηγητής Γ. Βούρης εκφώνησε το πανηγυρικό της ημέρας. Κατόπιν, υπό τους ήχους μουσικής και τους κανονιοβολισμούς μιας φρεγάτας, που ήταν αγκυροβολημένη στον Πειραιά, κατατέθηκε ο θεμέλιος λίθος.

Το πρώτο κτίριο και τα όργανα

Το πρώτο κτίριο του Αστεροσκοπείου, γνωστο και ως κτίριο Σίνα, είναι βασισμένο στα σχέδια του νέου Δανού αρχιτέκτονα Theophil Hansen, τα οποία παρουσίασε ο αρχιτέκτονας Edward Schaubert. Για το τελικό σχέδιο ζητήθηκε η γνώμη του Καθ. Βούρη και του Schumacher, μεγάλου αστρονόμου της εποχής. Το κτίριο έχει σταυροειδή μορφή, προσανατολισμένη με βάση τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Στο κέντρο της κατασκευής υπάρχει ένας μικρός θόλος. Η ανέγερση του κτιρίου ολοκληρώθηκε το 1846.

Γεώργιος Βούρης, πρώτος Διευθυντής του Αστεροσκοπείου, 1846-1855

Ο εμπνευστής του Αστεροσκοπείου Αθηνών, Καθ. Γεώργιος Βούρης, ήταν και πρώτος του Διευθυντής. Τα πρώτα επιστημονικά όργανα του Αστεροσκοπείου παραγγέλθηκαν από την Αυστρία και είναι τα εξής:
6.2″ (158mm, f/15) διοπτρικό τηλεσκόπιο Ploessl
3.7″ μεσημβρινό τηλεσκόπιο Starke-Fraunhofer
πέντε μικρά τηλεσκόπια για παρατήρηση κομητών
χρονόμετρα τοπικού και αστρικού χρόνου
μια πλήρη σειρά μετεωρολογικών οργάνων
Για πρώτη φορά, μετά από αιώνες, Έλληνας αστρονόμος έχει τη δυνατότητα να διεκπεραιώνει αστρονομικές παρατηρήσεις και να παράγει σημαντικό επιστημονικό έργο βασιζόμενο σε αυτές. Ο Καθηγητής Γ. Βούρης δημοσιεύει αρκετές εργασίες στο περιοδικό Astronomische Nachrichten, άλλα μεγάλο μέρος του έργου του, όπως ο κατάλογος των θέσεων περίπου 1000 αστέρων παρέμεινε αδημοσίευτο. Ο Βούρης προσδιόρισε τις γεωγραφικές συντεταγμένες του Αστεροσκοπείου, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση για την χαρτογράφηση της Ελλάδας.

1855-1858

Μετά από την παραίτηση του Καθ. Γ. Βούρη, τη διεύθυνση του Αστεροσκοπείου Αθηνών ανέλαβε ο κ. Ιωάννης Παπαδάκης.
πηγή: www.astro.noa.gr